Λύσην τωρά! Çözüm Şimdi! Solution now!

Türkçe metni Rumca metnin altında bulabilirsiniz

1. Ελληνοκύπριοι, Τουρκοκύπριοι, Αρμένηες, Μαρωνίτες, ξένοι τζ̆αι ντόπιοι, που κατοικούμεν τζ̆αι αγαπούμεν τούτον τον τόπον, δηλώννουμεν ότι δεν θέλουμεν να ενωθεί με κανέναν κράτος, ούτε να μείνει μoιρασμένος. Καλούμεν τα ελληνοκυπριακά τζ̆αι τουρκοκυπριακά πολιτικά κόμματα που στηρίζουν την λύση να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να το κάμουν γνωστόν τζ̆αι ξεκάθαρον προς τους ξένους τζ̆αι προς τους Κυπραίους ούλλους, ότι τούτον εν η πεποίθηση αλλά τζ̆αι ο στρατηγικός στόχος της πλειοψηφίας του λαού. Είναι η κυριόττερη σύγκλιση για την ασφάλειαν που χρειαζούμαστιν σήμμερα για να ξεπεραστεί το αδιέξοδον, να γνωρίζει τζ̆αι να εμπιστεύεται η μια κοινότητα τους πραγματικούς στόχους της άλλης. Καλούμεν τες πολιτικές δυνάμεις να στηρίξουν την προσπάθειαν των ηγετών για λύσην, δείχνοντας τους έμπρακτα το πολιτικόν υπόβαθρον πάνω στο οποίον θα χτιστεί η ομοσπονδία.

2. Εμάς που υπογράφουμεν την δήλωσην τούτην, δεν επηρεάζεται η σκέψη μας που γόητρα παλιών πολέμων. Δρούμεν μαζίν ορθολογικά για την ειρήνην τζ̆αι το κοινόν μας μέλλον. Καλούμεν τους ηγέτες να απελευθερωθούν που τα όποια γόητρα τζ̆αι να επικεντρωθούν στην δουλειάν να ξεπεραστούν οι δυσκολίες. Καλούμεν τους να σταματήσουν να σπαταλούν ενέργειαν να ρίξει ο ένας τον άλλον που το γόητρον του τζ̆αι να χάννουν τον χρόνον ποιού εν τα φταισίματα, Ο κόσμος χρειάζεται να του δείξουν στην πράξην πως θα λειτουργήσει αρμονικά η αυριανή μας ομοσπονδία.

3. Εμείς μελετούμεν τα γεγονότα για να δημιουργήσουμεν άποψην για το παρελθόν τζ̆αι να εμπνευστούμεν για έναν όμορφον τζ̆αι ειρηνικόν μέλλον. Οι ηγέτες να καλέσουν τους θεσμούς παιδείας των θκυ̮ο κοινοτήτων να δηλώσουν ότι εν προσηλωμένοι σε μιαν εκπαίδευσην που σέβεται την ιστορίαν σαν επιστήμην τζ̆αι όχι πολιτικόν εργαλείον, τζ̆αι που σέβεται τους μαθητές σαν αθρώπους ελεύθερους, να έχουν δικήν τους κρίσην για τα γενονότα.

4. Καλούμεν τα κόμματα που λαλούν ότι θέλουν λύσην να δηλώσουν ότι απέχουν που οποιανδήποτε προεκλογικήν δραστηριότηταν μέχρι τζ̆αι 4 μήνες πριν τες εκλογές για να δώσουν χώρον τζ̆αι χρόνον στους ηγέτες να καταλήξει η τρέχουσα προσπάθεια τους, ή να προχωρήσει σε σημείον μη επιστροφής, έτσι που να την συνεχίσει όποιος τζ̆αι να εκλεγεί αν δεν προλάβουν. Καλούμεν τους ηγέτες να προσηλωθούν πάνω στα σημαντικά προβλήματα για να έχουμεν σύντομα τες τελικές συγκλίσεις που θα ορίσουν την λύσην. Επιθυμούμεν οι επόμενες εκλογές να είναι ομοσπονδιακές τζ̆αι να ψηφίσουμεν ούλλοι οι Κυπραίοι τους άρχοντες πον να εφαρμόσουν την λύσην τζ̆αι θα θεμελιώσουν την ομοσπονδιακήν ειρήνην στον τόπον.

5. Προσκαλούμεν τα κόμματα, τες οργανώσεις, τους ενεργούς πολίτες να αναλάβουν πρωτοβουλίες ενημέρωσης του λαού. Όπως φτάννουμεν στα δύσκολα με το θέμαν της ασφάλειας, να οργανωθούν δικοινοτικές συγκεντρώσεις όπου ΤΚ πολιτικοί της λύσης να εκθέσουν στο ελληνοκυπριακόν ακροατήριον την αντίληψην τζ̆αι τους φόβους των ΤΚ για την ασφάλειαν τζ̆αι ΕΚ πολιτικοί της λύσης, να εξηγήσουν σε τουρκοκυπριακά ακροατήρια την αντίληψην τζ̆αι τους φόβους των ΕΚ. Καλούμεν πρωτοποριακές οργανώσεις της κοινωνίας, πολιτιστικές οργανώσεις, συνδέσμους καλιτεχνών, επαγγελματιών, να τολμήσουν να κάμουν το βήμαν για την πιο ειρηνικήν ένωσην, δημιουργώντας δικοινοτικές ομοσπονδίες, διώντας στες οργανώσεις τζ̆αινούρκαν δυνάμικήν απευθυνόμενοι σε ούλλους τους Κυπραίους.

6. Η σημμερινή κρίση δείχνει ότι τα αδιέξοδα μας στην Κύπρον δεν μπορούν να ξεπεραστούν ούτε με επιβολήν της άποψης μιας αριθμητικής πλειοψηφίας που μιαν κοινότηταν πα στην άλλην, ούτε με το βέτο μιας μειοψηφίας που μπλοκκάρει, ούτε με την προσφυγήν στην βίαν από τρίτα κράτη που διαθέτουν στρατιωτικήν ισχύν, ούτε με τον αποκλεισμόν ή με αποχώρησην της μιας κοινότητας που τες πολιτικές αποφάσεις. Καλούμεν τους ηγέτες να γινούν πιο σοφοί τζ̆αι πολιτικά πιο δυνατοί που τα διδάγματα της κρίσης,
Απαιτούμεν λύσην Τωρά, Κύπριοι Μπλόγκερ - Dayanışma

Çözüm Şimdi! Solution now! Λύσην τωρά!

1. Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkler, Kıbrıslı Ermeniler ve Kıbrıslı Maronitler, yabancılar ve bu topraklarda yaşamayı seven yerliler olarak bizler, başka herhangi bir devletle birleşmek ya da bölünmüş bir şekilde yaşamak istemiyoruz. Çözümü destekleyen Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk siyasi partilerine inisiyatif almaları ve Kıbrıs’ta ya da dışında yaşayan herkesi bunun halkın çoğunluğunun stratejik amacı olduğu noktasında bilgilendirmelerini istiyoruz. Günümüz çıkmazını aşmamızın tek yolu her iki toplumun da birbirlerinin gerçek hedeflerini bilmeleri ve güvenmelerinden gelir. Siyasi güçleri liderlerin, Federasyonun inşa edileceği siyasi bağlamda gerçek ve belirgin bir yol çizerek çözüme ulaşma çabalarının yanında durmaya çağırıyoruz.

2. İmzası bulunan bizler, düşüncelerimizin eski savaşlarından etkilenmesine izin vermiyoruz. Birlikte ve mantıklı bir şekilde barış ve ortak geleceği hedefliyoruz. Liderleri, gururlarını bir kenara bırakıp halihazırda bulunan zorlukları aşmaları için gerekli çözümlere odaklanmaya çağırıyoruz. Birbirlerini aşağılamaya ve suçlamaya enerji harcamamalarını talep ediyoruz. Halk, liderlerden gelecekteki federasyonun nasıl çalışacağını göstermesini istiyor.

3.Tarihin gerçeklerini öğrenerek geçmişe dair bakış açıları yaratmak ve birlikte güzel ve barışçıl bir gelecek kurmak istiyoruz. Liderler her iki toplumun eğitim kurumlarına seslenip, temel eğitim prensiplerini örnek alarak, tarihi bir siyasi bir araç olarak değil, bir bilim dalı olarak görmelerini ve öğrencilere kendi yargılarını şekillendirebilecek özgür bireyler olarak saygı göstermeleri gerektiğini belirtmelidir.

4. Kendilerini çözüm yanlısı ilan eden partilere, liderlere şu anki çabalarını tamamlamak için bolca zaman verme, ya da geri dönülmeycek noktayı aşmak için yeterli zaman yoksa, çabaların bir sonraki seçilen kişi tarafından devam etmesini sağlamak için seçimlerden 4 ay öncesine kadar hiçbir seçim hareketinde bulunmaması için sesleniyoruz. İki liderin, sorunun zorlu noktalarına odaklanmasını ve çözümün şeklini belirleyecek olan son noktaya ulaşmasını istiyoruz. Bir sonraki seçimin, tüm Kıbrıslıların çözümü tamamlayacak ve adadaki federal barışı sağlamlaştıracak lidere oy vereceği, federal bir seçim olmasını istiyoruz.

5. Siyasi partilere, örgütlere ve sivil topluma insanları bilgilendirme insiyatifini almaları için sesleniyoruz. Şu anda güvenlik etrafında dönen zorlu problemlerde olduğumuzdan, Kıbrıslı Türklerin çözüm yanlısı siyasetçilerinin Kıbrıslı Rumlara korku ve görüşlerini aktaracağı ve Kıbrıslı Rum çözüm yanlısı siyasetçilerin Kıbrıslı Türklere korku ve görüşlerini anlatacağı iki toplumlu toplantılar olmalıdır. İlerici sivil toplum örgütlerine, kültür gruplarına, sanatçılara ve derneklere, cesaret edip barışçıl birleşme için önemli adımlar atmaları, iki toplumlu federasyonlar yaratarak organizasyonlarına bütün Kıbrıs’a hitap eden yeni bir dinamik getirmeleri için sesleniyoruz.

6. Günümüzdeki kriz bize Kıbrıs’taki çıkmazın ne çoğunluğun fikrini tüm topluma kabul ettirmesi, ne azınlığın vetoyla karar vermeyi bloke etmesi, ne üçüncü ülkelerin askeri gücü, ne de diğer toplumu karar alma mekanizmasından atarak ya da birleşik kurumlardan çekilerek çözülemeyeceğini gösteriyor. Liderlerimize, siyasi olarak daha da güçlenmek için, akıllıca hareket etmeleri ve bu krizden bişeyler öğrenmeleri için sesleniyoruz.

Barışı şimdi istiyoruz! Dayanışma - Kıbrıslı blogcular

Εννα τα έβρετε ομπρός σας

Εν αντρέπεστε τα μούτρα σας ρε ποθκιάντροποι ξιμαρισμένοι, εκάμετε την Κύπρον κόλασην για τους πρόσφυγες... Πέρσι εβυθίστην πλοίον τζιαι εσύναξεν τον κόσμον με το εσιέκκιπιν έναν Κυπριακόν κρουαζιερόπλοιον που έρεσσεν που τζιαμαί - που έκαμνεν τζιαι παράπονα η εταιρία διότι έχασεν τους πελάτες που το Ισραήλ επειδή ήταν αναγκασμένοι να σώσουν τες ζωές των πλασμάτων λόγω του διεθνούς ναυτικού δικαίου. Τζιαι ήρτασιν τα πλάσματα στην Λεμεσόν τζιαι αρνούνταν να κατεβούν διότι έμαθεν το ούλλη η Συρία ότι έννεν τόπος η Κύπρος να πηαίννουν ακόμα τζιαι μες την απελπισίαν τους να φύουν που το ISIS διότι η κυβέρνηση τζιαι το κράτος (βλέπε Υπηρεσία Μετανάστευσης) κάμνουν τους τον βίον αβίωτον. Τζιαι τελικά εκατεβήκασιν τα πλάσματα τζιαι επιάσαν τζιαι εβάλαν τα στο Στρατόπεδον του Πουρνάρα στην Κοτσιινοτριμθκιάν (οποία ειρωνεία! Ήταν το στρατόπεδον συγκέντρωσην που εβάλλαν οι Εγγλέζοι τους ΕΟΚΑτζίηες). Τζιαι έπιασεν ο Αναστασιάδης τζιαι έβαλεν επικεφαλής του σύγχρονου στρατοπέδου συγκέντρωσης τον φασίσταν που έβαλλεν τον άγγοναν του να λEnna ta ;ebreeαλεί ότι εννα σκοτώσει Τούρκους τζιαι κουμμουνιστές, με το ψωροπούλλιν της Χούντας που πίσω. Τζιαι σήμερα έσιει σιιλλιάες κόσμου που μάσιεται να φύει που την Συρίαν τζιαι καταλήγει στ’ ανάθθεμαν της Ουγγαρίας να τρώει δακρυγόνα που άλλους όμοιους σας φασίστες, τζιαι ποφεύκουν την Κύπρον όπως ο θκιάολος το λιβάνιν. Τζιαι κρυφοσιαίρεστε τωρά που έσιετε την κκελλέν σας ήσυχην τζιαι εν εγεμώσαμεν μουλλάες τζιαι αράπηες. Τζιαι εν αντρέπεστε να μιλάτε για τους πρόσφυγες της Κύπρου του ’74. Αλλά αθθυμούμαστιν τζιαι ξέρουμεν ότι τζιαι στους δικούς σας τους πρόσφυγες πάλαι ποθκιάντροπα εσυμπεριφερτήκετε τότε. Γιατί η έννοια σας εν άλλη. Ίντα μπου έσιετε μες την ψυσιήν σας ολάν!;!;

Αλλά να ξέρετε ότι εν ήταν πάντα ούλλοι έτσι γάδαροι σαν εσάς οι Κυπραίοι. Μετά τον πόλεμον το ’45 οι Εγγλέζοι εφέρναν Εβραίους στην Κύπρον. Εφκάλλαν τους που τα στρατόπεδα συγκέντρωσης τζιαι τους φούρνους του Χίτλερ τζιαι εβάλλαν τους σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης στον Καράολον στο Βαρώσιν. Κάποιοι φασίστες ελαλούσαν τότε ότι υπάρχει σχέδιον εβραιοποίησης της Κύπρου. Άλλοι όμως εφκάλλαν που το υστέρημαν τους τζιαι επέρναν έναν βούκκον φαΐν να φαν τα πλάσματα που επεράσαν τα κάστια ποτζιεί που ήταν. Είχαν την αθρωπιάν να δείξουν αλληλεγγύην τζιαι να παν πίσω που τα συρματομπλέγματα με ρίσκον να τους συλλάβουν οι Εγγλέζοι.

Αλλά τζιαι τότε οι εφημερίδες τζιαι τα μίντια τον ίδιον ρόλον επαίζαν. Εν αντρέπουνταν να αποκαλούν τους πρόσφυγες "κρατούμενους" τζιαι να μάχουνται να τρομοκρατήσουν τον κόσμον ότι ήρταν οι αμπάλατοι ταραξίες να μας χαλάσουν την ησυχίαν μας. Αλλά που να σκεφτούν πόθθεν ήρτασιν τα πλάσματα τζιαι ίντα μπου επεράσαν... 

Μακάρι να ήμουν Κύπρον να πάω στη συγκέντρωσην έξω που το προεδρικόν στες 12 του Σεπτέβρη η ώρα 7 να φωνάξω “Refugees Welcome” τζιαι να τους πω ίντα μπου νομίζω για τη συναπαρτζιάν τους που ανήκει στην Δύσην, που θέλει Ε.Ε. τζιαι ΝΑΤΟ τζιαι τους πολέμους τους (αθθυμάστε το '11 που επισκάλαν η Ε.Ε. για την αντιπολίτευσην του Άσσαντ τζιαι η Γαλλία έπεμπεν όπλα;). Γιατί η Συρία εν δίπλα, γιορτή σου παραμονή δική μου, τζιαι τούτα ούλλα που κάμνετε εννα τα έβρετε ομπρός σας. 

Σάκκο τζιαι Βαντσέττι

Πολιτικό πόστερ του ζωγράφου Ben Shahn, 1931.

Σήμερα εν η επέτειος της εκτέλεσης των Σάκκο τζιαι Βαντσέττι, των θκυό Ιταλών αναρχικών οι οποίοι εκτελεστήκαν το 1927 στην Αμερική σε μιαν δίκην-παρωδία, σε εποχές στες οποίες επιστρέφουμεν (γιατί ζαττίν ενομίσαμεν ότι αφήκαμεν τες πίσω μας). Οι υπόθεση της δίκης τους εξεσήκωσεν κύματα αλληλεγγύης τζιαι αντίστασης στην κρατικήν καταστολήν σε ούλλην την Αμερικήν, τζιαι ενέπνευσεν καλλιτέχνες για δεκαετίες. Για παραπάνω πληροφορίες μπορείτε να πάτε δαμαί. Η ιστορία τους εγίνηκεν τζιαι ταινία την οποία μπορείτε να τη δείτε δαμαί.

Επειδή έσιει λλίον τζιαρόν που εκόλλησα με τους Bandista, βάλλω την δικήν τους εκδοχήν στα Τούρτζικα του τραουθκιού του Ennio Morricone τζιαι που τραουδά η Joan Baez.




Selam size Nikola ve Bart
Özgürlüğe inananlar
Her gün doğan güneşle biz
Sizle yola düşeriz

Siyah bulut çökecek, şafak ahmer; parlak soylu kentler düşecek, tat vermez olacak kan revan ve
katmer katmer çözülecek âlem-i makber. Rençberler, işçiler, gettolar ve tam yerinde serseriler, zibidiler, mülksüzler alem elinde yürür sokaklarında, sökük kaldırım taşları, alt üst olmuş sıfatını tanımlar telaşları. Genç yaşları, külleri savuran anka kuşları, efendilerin artık ödenmeyecek bâcları, kanat çırpışları imler başlangıçları, göğe yükselmeseler de dikenlidir taçları!


Γεια σας, Νικόλα τζιαι Μπαρτ!
εσείς που πιστεύκετε στην ελευθερίαν
Εμείς, με τον ήλιο που ανατέλλει κάθε μέρα,
κατεβαίνουμεν στο δρόμο μαζίν σας

Το μαύρο σύννεφον εννα διαλυθεί, η χαραυγή εν κότσιινη· οι λαμπερές τζιαι εξευγενισμένες πόλεις θα ππέσουν, το γιαίμαν δεν θα τες νοστιμεύκει, τζιαι ο κόσμος των τάφων θα διαλυθεί στρώμα-στρώμα. Οι αγρότες, οι εργάτες, οι γκετοποιημένοι τζιαι οι πανταχού αγύρτες, οι αλήτες τζιαι οι ακτήμονες γυρίζουν στους δρόμους με τον κόσμον στο σιέρι, οι πέτρες των ξηλωμένων πεζοδρομίων περιγράφουν με βία το ότι έγιναν ούλλα άνω-κάτω. Οι νέοι, οι φοίνικες που αναδύονται από τις στάχτες τους, τα χαράτσια των αφεντάδων που δεν θα πκιερώννουνται πκιον, εν σημάθκια του ότι αρχίζουν να ανοίγουν τα φτερά, τζιαι αν τζιαι δεν ανεβαίνουν στον ουρανόν, τα στεφάνια τους εν αγκάθινα!

Ο πίνακας του Ben Shahn, "Bartolomeo Vanzetti and Nicola Sacco", 1931-32.

İsyan θα πει εξέγερση

Μιάν τζι επιάσαμεν την προηγούμενην φοράν την κουβένταν των εξεγέρσεων, αλλά τζιαι με αφορμήν το τι γίνεται στην Τουρκίαν, αθθυμήθηκα τα τούτα:

Μια κουβέντα για τες οικονομικές κρίσεις τζιαι τες εξεγέρσεις στην Οθωμανικήν Κύπρο


Τζιαι αλλό μια μαζίν με τον Νίκον Μούδουρο για την κινητοποιήσεις των Τουρκοκυπρίων


Τζιαι επειδή τα μέτωπα εν πολλά, ένα bonus track:

Η ιστορία (τζιαι η γενεαλογία) ενός τραουθκιού

«Προσοχή: Αποστρατικοποιημένη ζώνη. Η λήψη φωτογραφιών, το να τραγουδάς, και το να υπερασπιζεσαι την ελευθερία απέναντι στις κατοχές, είναι ελεύθερα και αναγκαία»

Έσιει που το 2010 που οργανώνεται κάθε χρόνον η Αντιμιλιταριστική Ειρηνευτική Επιχείρηση. Κάθε χρόνον επήαιννα να ακούσω τους bANDiSTA, τζιαι κάθε φοράν όπως έφευκα ελάλουν να γράψω έναν κείμενον. Ποττέ εν εξόρτωσα να το κάμω. Φέτος εννα μεν τα καταφέρω να πάω, οπότε για να φκάλω το άχτιν μου είπα να κάτσω να γράψω το μαυρογιέρημον το κείμενον τωρά.

Τους bANDiSTA έμαθα τους τον Γεννάρην του 2011, μες τα Συλλαλητήρια Κοινοτικής Ύπαρξης των Τουρκοκυπρίων ενάντια στον Ερτογάν τζιαι τα νεοφιλελέ νταηλλίκια του. Τα κοπέλια γράφουν πόμπα μουσικούαν με πολλά ξεκάθαρον τζιαι συνειδητοποιημένον πολιτικόν στίχον. Ετραγουδήσαν για τους Σάκκο τζιαι Βαντσιέττι, τους 2 Ιταλούς αναρχικούς που εκτελέσαν στην Αμερική με μιαν δίκην-παρωδία, για τη φαλλοκρατία (όπου τραγουδούν φίλες τους ως bANDSiSTA), το μιλιταρισμό, τον καπιταλισμό, τον εθνικισμό, την εισβολήν στην Κύπρο, τη μετανάστευση, το φασισμό, την αστυνομοκρατία κτλ. κτλ.

Να πάτε στο σάιτ τους τζιαι να κατεβάσετε την μουσικήν τους μουχτιν ζίχτιν. Εν πουλούν ποττέ τους δίσκους τους, τζιαι άμαν παν να παίξουν λάιβ εν πιάννουν ποττέ ριάλλια.

«Η εξέγερση του Γκιαούρ Ιμάμη» έσιει ενδιαφέρουσαν ιστορίαν ως τραούδιν. Εμφανίστηκεν πρώτην φοράν σε έναν δίσκον του Hamza Irkad, ενός Τουρκοκύπριου αντιφρονούντα που εκαταδικάστηκεν επί Ντεχτάς. Το τραγούδιν αφηγείται μιαν που τες τρεις εξεγέρσεις που εγίναν το 1833 στην Κύπρον, τζιαι ήταν η τελευταία εξέγερση στην οποίαν εσυμμετέχαν μαζίν Χριστιανοί τζιαι Μουσουλμάνοι. Το τραγούδιν εν παραδοσιακόν, τζιαι έδωσεν τους στον Irkad κάποιος Γιάννης Γεωργίου, Παφίτης συνδικαλιστής στο Λονδίνον. Σε ίντα γλώσσαν, εν ιξέρω…

Ο Irkad έβαλεν τους στίχους σε μουσικήν άλλου παραδοσιακού κυπριακού τραουθκιού, του «Dolama Dolamayı», που εν το αντίστοιχον Τουρκοκυπριακόν για το «Να σου γοράσω μηχανήν».



Μετά εδιασκευάσαν το οι Sol Anahtarı (το κλειδίν του σολ/της αριστεράς) τζιαι επικαιροποιήσαν το στο κίνημαν.



Που τζιαμαί τζιαι τζιει, επιάσαν το οι bANDiSTA τζιαι αννοίξαν του τα φτερά του.

Gavur İmam İsyanı Dolama dolamayı Getirin bağlamayı Bıktım ben bu zulümden Osmanlının elinden Amman amman elinden, yandım bak be zulmünden Ben eker ben biçerim paşa alır elimden Ben eker ben biçerim ağa alır elimden Gene gurak varıdı, Hiç yağmur yağmadıydı Tohum toprakta kaldı Mahsul hiç çıkmadıydı Paşa öşür isterdi Köylü da veremezdi Asger köye saldırdı Her şeyi yağmaladı Köylüler birlik oldu, paşaya karşı durdu Gavur İmam vurdukça, Osmanlı kaçar oldu Halk isyanı coştukça, askerler kaçar oldu

Η Εξέγερση του Γκιαούρ Ιμάμη Αφήστε την ανέμην να γυρίζει και φέρτε μου τον μπαγλαμάν εν αντέχω πκιον τούντα βάσανα που το σιέριν του Οθωμανού Αμάν αμάν, που το σιέριν του, θώρε ρε! Εκάψαν με,  εκαουρτήσαν με τούντα βάσανα! Εγιώ σπέρνω, εγιώ θερίζω, ο ππασιάς πιάννει τα που το σιέριν μου Εγιώ σπέρνω, εγιώ θερίζω, ο αγάς πιάννει τα που το σιέριν μου Πάλε είσιεν αστοσιάν εν έβρεξε τίποτες ο σπόρος έμεινεν μες την γην εν εγιωρκήσαμεν τίποτε Ο ππασιάς έθελεν τη δεκάτην τζι ο αγρότης εν ιμπόρεν να τη δώκει Ο στρατός επιτέθην του χωρκού τζι ελεηλάτησεν τα ούλλα Ο χωρκάτες ενώθηκαν, στον ππασιάν αντισταθήκαν Μόλις εχτύπησεν ο Γκιαούρ Ιμάμης, οι Οθωμανοί εχαθήκαν Μόλις άψεν η εξέγερση, ο στρατός εχάθην

Για τους στίχους τζιαι την ιστορικήν σημασίαν του τραουθκιού εν έχω πολλά να προσθέσω σε τούτα που έγραψεν η Αγκάρρα δαμαί. Μόνον ότι το τραούδιν συμπυκνώννει λλίον πολλά όσα επροσπάθησα να γράψω σε μιαν διατριβήν των 100,000 λέξεων για το πως έναν σύστημαν οικονομικής τζιαι πολιτικής εξουσίας καταρρέει άμαν ξεπεράσει την ανεχτήν γραμμήν περιθωρίου εκμετάλλευσης. Έναν σύστημαν το οποίον μες την αλαζονείαν του προκαλεί εξέγερσην που τα φέρνει ούλλα πούκουππα. Σε τούντην εξίσωσην βασικά στοιχεία εν το κλίμαν, οι ανομβρίες, το σιτάριν τζιαι ο επισιτισμός. Συνθηκες δηλαδή που ξεπερνούν τα όρια της βιωσιμότητα τούντου συστήματος. Τζιαι για να μεν ιξιχαννούμαστιν, επειδή οι εξεγέρσεις εν πολλές τζιαι διαφόρων λογιών, σήμερα εν τζιαι η επέτειος του Φέργκιουσον.

Το τραούδιν έκαμεν το κύκλον του άμαν εγυρίσαν οι τροσιοί, όταν ήρταν οι Monsieur Doumani με την δικήν τους διασκευήν. Δώστε προσοχήν στην υπόκρουσην με τα συνθήματα που την αντισυγκέντρωσην ενάντια στους φασίστες τον Γεννάρην του 2013 στη Φανερωμένην.



Η συναυλία εν την Παρασκευήν στην πλατείαν του Σελιμιγιέ.

Για παραπάνω πληροφορίες, πηαίννετε δαμαί.

.

Στο πουργκατόριο της (κυπριακής) ιστορίας.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Λεύγα.

Σ’ αυτή τη χώρα είμαστε όλοι μελαγχολικοί διότι υποφέρουμε από μεγάλες απώλειες τις οποίες δεν μπορούμε να θρηνήσουμε.

Νιαζί Κιζίλγιουρεκ[1]

Περιγράφοντας τη γνωριμία του με το Μακάριο, ο Γλαύκος Κληρίδης αναπολεί τα καλοκαίρια της παιδικής του ηλικίας στην Κύπρο του Μεσοπολέμου, τα οποία περνούσε οικογενειακά φιλοξενούμενος στο μοναστήρι του Κύκκου. Το μοναστήρι, ως μεγάλος οικονομικός οργανισμός, είχε για νομικό του σύμβουλο τον Γιάννη Κληρίδη, έναν από τους πιο πετυχημένους Κύπριους δικηγόρους και πατέρα του Γλαύκου. Το καθημερινό πρόγευμα στους εκλεκτούς φιλοξενούμενους από τη Λευκωσία σέρβιρε κάποιος έφηβος δόκιμος μοναχός από ένα χωριό της ορεινής Πάφου. Περίπου τρεις δεκαετίες μετά, οι όροι είχαν αντιστραφεί: όταν στις εκλογές του 1959 ο Γιάννης Κληρίδης ήταν υποψήφιος, ο υιός Γλαύκος ως φέρελπις νέος πολιτικός παραχωρούσε τις πολιτικές του υπηρεσίες στο πρόσωπο που του σέρβιρε κάποτε πρόγευμα: τον, αρχιεπίσκοπο πια, Μακάριο.

Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι ο πολιτικά φιλελεύθερος και κοσμοπολίτης Γλαύκος Κληρίδης ήταν μέρος της ντόπιας μορφωμένης αστικής ελίτ που είχε σπουδάσει στην Αγγλία τις δεκαετίες του ’40 και ’50 και έφερε μια ταυτότητα πεφωτισμένου φορέα εκσυγχρονισμού. Εντούτοις, αυτή η γενιά προσαρμόστηκε και εντάχθηκε στο πλαίσιο που διαμόρφωσε ο Μακάριος, κάνοντας έτσι μια ταξική και πολιτική υπέρβαση. Παραμερίζοντας τις όποιες διαφωνίες και αποκλίνουσες εκτιμήσεις, αποζητούσε και αναγνώριζε το κύρος και τη νομιμοποίηση της Εκκλησίας. Εξηγώντας στον πατέρα του γιατί υποστηρίζει το Μακάριο, ο Γλαύκος Κληρίδης είπε: «έρχεται ένας χείμαρρος και εσείς βάζετε μερικά “straws” (άχυρα) να του αντικόψετε την πορεία, δεν τα καταφέρνετε, ενώ αν μπείτε μέσα μπορείτε να επηρεάσετε και οι εξελίξεις να είναι άλλες».[2]

Αναλύοντας τη θεωρία του ατελούς εκσυγρονισμού στην Ινδία, την ιδέα δηλαδή ότι η χώρα δεν έχει φτάσει στο επίπεδο οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής εξέλιξης του νεωτερικού δυτικού κόσμου, ο Dipesh Chakrabarty διατυπώνει εύγλωττα και παραστατικά τη λογική κατάληξη αυτής της συλλογιστικής: απέναντι στο αίτημα των χειραφετητικών διεκδικήσεων της νεωτερικότητας κάποιος λέει «Όχι ακόμα!», [3]  ενδεχομένως κουνώντας και το δάχτυλο. Έτσι, αφού δεν έχουμε/-ετε πλήρως εκσυγχρονιστεί κατ’ εικόνα της ανεπτυγμένης Ευρώπης/Δύσης, η διεκδίκηση των όποιων δημοκρατικών αιτημάτων αναστέλλεται. Στο πλαίσιο αυτό, τα δικαιώματα είναι αποτέλεσμα πολιτισμικής εξέλιξης, η οποία δεν έπεται, αλλά προηγείται ως υποχρέωση. Με τη σειρά της, η εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης μετουσιώνει το δικαίωμα σε προνόμιο.

Συνέπεια αυτής της γραμμικής και τελεολογικής λογικής είναι αυτό που ο Chakrabarty γλαφυρά περιγράφει ως το «δωμάτιο αναμονής της Ιστορίας», ένα ενδιάμεσο στάδιο στην πορεία προς τον εκσυγχρονισμό και τη νεωτερικότητα. Το πώς διατυπώνεται ως σημείο αναφοράς, αλλά και προϋπόθεση, η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού, βεβαίως, διαφέρει: η φιλελεύθερη εκδοχή κήρυττε και κηρύττει ένα ευρωπαϊκού-δυτικού τύπου κράτος, όπου ο εκσυγχρονισμός είναι το απόλυτο και τελικό στάδιο της ιστορικής εξέλιξης – το χεγκελιανό τέλος (με αριστοτελικούς όρους) της ιστορίας του Φουκαγιάμα. Κατά την αυστηρά εθνική ή μάλλον εθνοσωτήριο νεωτερικότητα, ο γύψος είναι μετωνυμία του δωματίου αναμονής και περιλαμβάνει την απροκάλυπτη αναστολή των αστικών δικαιωμάτων. Εναλλακτικά, η ανάγνωση του εκσυγχρονισμού με μαρξιστικές επιρροές μπορεί να τον βλέπει ως το ενδιάμεσο μεν, απαραίτητο δε, στάδιο της ολοκλήρωσης της αστικοποίησης του κράτους (βλ. θεωρία των σταδίων) πριν τη μετάβαση στις επόμενες φάσεις του ιστορικού υλισμού αναμένοντας την «επαναστατική στιγμή». Σε αυτές τις διαφορετικές εκδοχές της, η θεωρία του εκσυγχρονισμού (modernisation theory) ως χιλιαστική υπόσχεση γεννά συνειρμούς πουργκατορίου: υπάρχει ανάγκη κάθαρσης από τις αμαρτίες πριν την τελική λύτρωση.[4]  Αν στο ενδιάμεσο αυτό στάδιο η πύρινη κάθαρση είναι απαραίτητη, η υπεσχημένη ανταμοιβή είναι ο παράδεισος. Πέρα όμως από τη χριστιανοκεντρική αυτή εννοιολόγηση, και ανεξαρτήτως πολιτικού, ιδεολογικού ή ιστορικού πλαισίου, η ενδιάμεση κατάσταση –το πουργκατόριο– συνιστά μια συνθήκη υπό διαμόρφωση, εύπλαστη και μη απόλυτη. Αυτό μπορεί να ισχύει ανεξάρτητα από τον βαθμό ιδεολογικής καθαρότητας της όποιας εκφραζόμενης πολιτικής θέσης, αφού η προσήλωση στη μετάβαση στο επόμενο ιστορικό στάδιο δίνει την απαραίτητη ενέργεια και νομιμοποίηση για να επιδειχθεί μια επιλεκτική ευελιξία στο όνομα της επίτευξης αυτού του στόχου.

Η σχέση Μακαρίου-Κληρίδη που αναφέρθηκε πιο πάνω είναι εμβληματική της πολιτικής προσαρμοστικότητας που απαιτείται σε μια τέτοια ενδιάμεση κατάσταση. Ειδικά στην περίπτωση της Κύπρου, το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο, σε βαθμό που κάποιος διερωτάται κατά πόσον η έννοια του δόγματος λειτουργεί με ουσιαστικούς πολιτικούς τρόπους. Ενδεικτικό αυτής της κατάστασης είναι το γεγονός ότι στο πλαίσιο των πρόσφατων συζητήσεων περί πιθανής λύσης του Κυπριακού, ο κατεξοχήν χώρος της δογματικής πίστης, η Εκκλησία, η οποία στη μεταμακαριακή της περίοδο ακολουθούσε την πιο σκληρή, εθνικά, στάση, είναι αυτή τη στιγμή θετικά διακείμενη προς την προοπτική της επανένωσης – ή σε κάθε περίπτωση δεν έριξε στην πυρά την όποια συζήτηση ευθύς εξαρχής. Υπάρχει μια διαμορφούμενη συναίνεση που αποπολιτικοποιεί τις ιδεολογικές διαφορές στο όνομα της εξόδου από την οικονομική κρίση, της αξιοποίησης του φυσικού αερίου, και την επαναφορά σε μια πρότερη κανονικότητα που διαταράχθηκε απότομα, δημιουργώντας μια ευσεβοποθική ανάγνωση του παρελθόντος.

Το πρόβλημα που εντοπίζω εδώ δεν αφορά την απουσία του δόγματος καθ’ εαυτό, αλλά την πολιτική διάσταση που συνεπάγεται: η αντίθετη όψη του νομίσματος της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας είναι ένας κενός πολιτικού περιεχομένου πραγματισμός που έχει αναχθεί σε ταυτότητα. Η αποκλειστική έμφαση στους προσωρινούς στόχους, με απονευρωμένες δυνατότητες μακροπρόθεσμου οραματισμού, δημιουργεί τις συνθήκες για μια εφήμερη ντε φάκτο ιδεολογία κυνικής αμεσότητας του παρόντος βασισμένη σε χρησιμοθηρικές και βραχυπρόθεσμες τακτικές ή ωφελιμιστικές συμμαχίες με ημερομηνία λήξης. Το πρόβλημα δεν είναι ηθικό: η πρακτική αυτή έχει μια εν γένει αποπολιτικοποιημένη ποιότητα η οποία, όπως και καθετί απολιτικό, εμπεδώνει, αναπαράγει, νομιμοποιεί και εντέλει οικειοποιείται τις υπάρχουσες σχέσεις εξουσίας και επικυριαρχίας. Έτσι, η διαπιστωμένη απουσία ουσιαστικής ιδεολογίας έχει σαφές πολιτικό αποτέλεσμα: τη διαχείριση των υφιστάμενων ισορροπιών που αναστέλλει οποιαδήποτε αλλαγή, άσχετα από τις όποιες διακηρύξεις.

Το πλέγμα αυτό γεννά και το φαινόμενο που επισημαίνει ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ πιο πάνω, ότι δηλαδή στην Κύπρο όλες οι νεωτερικές ιδεολογίες έχουν μείνει ιστορικά ανεκπλήρωτες. Η ήττα των ιδεολογιών συνεπάγεται και κάποιο συμβιβασμό. Τόσο σε ό,τι αφορά τους Ελληνοκύπριους όσο και τους Τουρκοκύπριους, από την ένωση μέχρι τη διχοτόμηση, και από το δικοινοτικό εργατικό κίνημα μέχρι τον φιλελεύθερο εκσυγχρονισμό, οι μεγάλοι στόχοι του 20ού αιώνα προσαρμόστηκαν στις προσληφθείσες ανάγκες που μετουσιώνουν το ευκταίο σε εφικτό – πάντα στο όνομα του ευκταίου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώτος που διατύπωσε αυτό το σχήμα ήταν ο Μακάριος, όταν το 1968 έκανε τη διαφοροποίηση μεταξύ του ευκταίου (ένωση) και του εφικτού (Κυπριακή Δημοκρατία ως, ουσιαστικά, Ελληνοκυπριακό κράτος). Έτσι, η ομοσπονδία αναγορεύεται σε οδυνηρό συμβιβασμό· τα συνδικάτα επιδεικνύουν υπεύθυνη στάση για διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης· η λύση του κυπριακού εμφανίζεται ως η μόνη διέξοδος από την οικονομική κρίση ή/και διασφαλίζει την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού. Ο καταναγκασμός του παρόντος εκλογικεύει την πολιτική ελαστικότητα στο όνομα του ιστορικού πεπρωμένου, ενσωματώνοντας την εθνική και οικονομική ηγεμονική συνθήκη του πουργκατορίου.

Οι ντε φάκτο ιδεολογίες που προέκυψαν συνειδητά ή ασυνείδητα στην Κύπρο μετά το 1974 μέσα από το πάντρεμα του μεταπολεμικού πρακτικισμού της εθνικής ενότητας (ως αντίδοτο στο τραύμα του πολέμου) και του απόηχου των συνθημάτων του παρελθόντος περί προαιώνιων εχθρών, έφτασαν σήμερα στα όρια των αντιφάσεών τους. Μπορεί να δημιούργησαν αμιγώς εθνικά ομογενοποιημένα κράτη στο όνομα της αντίστοιχης αντίληψης δημοκρατίας ή δικαιοσύνης, όμως η βιωσιμότητά τους δεν είναι καθόλου δεδομένη. Έμειναν οράματα για ένα μέλλον που αντικατοπτρίζει την επανόρθωση ενός ανεκπλήρωτου παρελθόντος χαμένων ευκαιριών και ιστορικών παρεκκλίσεων. Εγκλωβισμένη στο δωμάτιο αναμονής για το επόμενο στάδιο του ιστορικού γίγνεσθαι ανάλογα με την τελεολογία της επιλογής μας, η νεότερη ιστορία της Κύπρου είναι μια συνεχής ενδιάμεση κατάσταση· ένα πουργκατόριο μετάβασης με θριαμβευτή το παρόν. Και τι πιο μεταβατικό από μια κατάσταση εξαίρεσης; Το πρόβλημα είναι πως το προσληφθέν ως μεταβατικό είναι, στην ουσία, μόνιμο.

Τα κυρίαρχα αφηγήματα για τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία της Κύπρου συγκλίνουν σε δύο σημεία, τα οποία και βλέπουν ως διαρκείς δυναμικές που διαποτίζουν τα «μεγάλα» γεγονότα και ιστορικές διαδικασίες: από τη μία, στην ανάγνωση της ιστορίας με αμοιβαίως αποκλειόμενους όρους νίκης ή ήττας, και από την άλλη, στον εντοπισμό μιας διαρκούς πάλης ανάμεσα σε διαλλακτικούς και αδιάλλακτους σε ό,τι αφορά την πολιτική έκφραση των διαφόρων αιτημάτων και το βαθμό διεκδικητικότητας που επιδεικνύεται.

Στο πλαίσιο αυτό, μια σειρά από γεγονότα θεωρούνται τομή στις νοηματοδοτήσεις του ιστορικού παρελθόντος: το «αρχιεπισκοπικό ζήτημα» στην αυγή του 20ού αιώνα, που καθόρισε τους όρους με τους οποίους εθνικοποιήθηκε η Εκκλησία· η εξέγερση του 1931 ως η πρώτη, απέναντι στους Άγγλους, βίαιη έκφανση της πολιτικής της ένωσης· η ανάληψη των ηνίων του ενωτικού κινήματος από το ΑΚΕΛ κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο αντιαποικιακός δεξιός λόγος είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος· η περίοδος 1946-48 και η επιστροφή της λαϊκής δεξιάς με ένα πιο ριζοσπαστικό ενωτικό λόγο· το 1955-59 και οι διαπραγματεύσεις Ζυρίχης-Λονδίνου. Σε όλα αυτά τα σημεία το καθοριστικό ερμηνευτικό σχήμα είναι το δίπολο διαλλακτικοί/αδιάλλακτοι, κάτι που αναπαράγεται επίσης και στη μετααποικιακή περίοδο σε όλες τις συζητήσεις σε σχέση με τις προτάσεις επίλυσης του κυπριακού μέχρι σήμερα.

Το πρίσμα της αντινομίας διαλλακτικοί/αδιάλλακτοι παραβλέπει ότι, σε διαφορετικές συγκυρίες, η μία πολιτική στάση δεν αποκλείει την άλλη. Για παράδειγμα, ο μητροπολίτης Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς, που αναδείχθηκε σε ηγέτη των εξεγερθέντων το 1931, λίγες μέρες πριν τις ταραχές ήταν υπέρμαχος της συνεννόησης με το αποικιακό καθεστώς ως εκπρόσωπος της ρεαλιστικής/πραγματιστικής πολιτικής. Με ανάλογους τρόπους, ο Πλουτής Σέρβας, απόφοιτος της σχολής της Κομμουνιστικής Διεθνούς στη Μόσχα το 1935 και Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, ήταν μεν από τους πρωτεργάτες της υιοθέτησης του αδιαπραγμάτευτου στόχου της ένωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά έκανε στροφή σε μια πιο συμβιβαστική πολιτική το 1948 με τον ενδιάμεσο στόχο της αυτοκυβέρνησης, η οποία θα οδηγούσε στην αυτοδιάθεση και μετά στην ένωση. Η πολιτική αυτή κρίθηκε αποτυχημένη, και οδήγησε το ΑΚΕΛ στην αποκήρυξη της γραμμής Σέρβα επιστρέφοντας σε μια λογική «καθαρής» ένωσης αλλά με μια ψυχολογία ήττας, ακολουθώντας πλέον τη δεξιά. Και όλα αυτά σε μια περίοδο όπου το δικοινοτικό εργατικό κίνημα ήταν στο απόγειό του (με 250.000 χαμένες εργατοώρες απεργιών το 1948), ενώ Κύπριοι Χίτες συγκρούονταν με απεργούς και προστάτευαν απεργοσπάστες, τους οποίους οργάνωνε η Εκκλησία με την υποστήριξη της αποικιακής κυβέρνησης, η οποία με τη σειρά της μιλούσε για το ιερό δικαίωμα στην εργασία. Τέλος, ο αντικατοπτρισμός του ελληνικού Εμφυλίου στην Κύπρο συντέλεσε στην αναπαραγωγή αισθημάτων νίκης και ήττας στις δύο πλευρές.

Το ΑΚΕΛ, παρά τη στροφή του το 1948, παρέμεινε προσανατολισμένο προς μια διαπραγμάτευση των πολιτικών στόχων μέσα από τη συνεργασία με εκείνο το κομμάτι της αστικής τάξης που γινόταν αντιληπτό ως λιγότερο αντιδραστικό ή ακόμα και προοδευτικό, προσπαθώντας να αποφύγει την πολιτική απομόνωση. Αυτή η ανομολόγητη λογική των λαϊκών/δημοκρατικών μετώπων που απηχεί τις μετά το 1935 επεξεργασίες της Κομιντέρν είναι διαχρονική: από το «μίνιμουμ πρόγραμμα» με τον Σπύρο Κυπριανού το 1983 μέχρι την εκλογή Τάσσου Παπαδόπουλου το 2002. Παρά τις προφανείς διαφορές ανάμεσα στις πιο πάνω περιπτώσεις, διακρίνουμε συνεχείς αυξομειώσεις και διακυμάνσεις στον βαθμό ιδεολογικής καθαρότητας επιλεκτικά και στοχευμένα, έστω και σε διαφορετικά πολιτικά επίπεδα ή ακόμα και χώρους.

Ο μεγάλος βαθμός κορπορατισμού και η κουλτούρα συναίνεσης που υπάρχει στην κυπριακή κοινωνία εξηγεί και τα φαινόμενα αυτά. Άλλωστε, σε ολόκληρη την κυπριακή ιστορία δεν υπάρχει κανένα παράδειγμα επανάστασης: μόνο εξεγέρσεις οι οποίες, στην καλύτερη περίπτωση, εκσυγχρονίζουν παρά ανατρέπουν τις υπάρχουσες σχέσεις εξουσίας, απορροφώντας τις εντάσεις των αντιφάσεων που τις προκάλεσαν. Μια μακροσκοπική προσέγγιση που εξετάζει το φαινόμενο των κοινωνικο-οικονομικών εντάσεων και την αναπαραγωγή των πολιτικών δομών από την οθωμανική μέχρι τη σύγχρονη περίοδο καταδεικνύει την περιορισμένη κλίμακα των ιστορικών ανατροπών: οι μεταβολές είναι σταδιακές και γεννιούνται μέσα από την προσαρμοστικότητα και την ελάχιστη διεύρυνση της συμμετοχικότητας εντός των εξουσιαστικών δομών για σκοπούς νομιμοποίησης, διατηρώντας όμως τα υπάρχοντα προνόμια.

Είναι προφανές ότι οι παρατηρήσεις αυτές δεν αποτελούν κυπριακή αποκλειστικότητα. Όμως η κλίμακα επιτρέπει την επισταμένη παρακολούθηση και νοηματοδότηση ιστορικών διαδικασιών οι οποίες ξεπερνούν τα όρια των ακτών του νησιού. Η εστίαση λοιπόν της ανάλυσης αυτή στο κυπριακό πλαίσιο δεν είναι παρά μια αφορμή. Ταυτόχρονα, τα όποια συγκρίσιμα χαρακτηριστικά με περιπτώσεις εκτός της Κύπρου (Ελλάδα, Τουρκία, Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Ευρώπη, Ευρασία κ.λπ.) οι οποίες εντάσσονται σε μερικώς επικαλυπτόμενα χωρικά ή νοηματοδοτικά πλαίσια έχουν χρησιμότητα αφού εντοπιστούν οι διαφορές στην αυξομειούμενη ένταση με την οποία εμφανίζονται.

Για να επιστρέψουμε στα σύγχρονα πολιτικά διλήμματα, το ίδιο το Κυπριακό πρόβλημα αποτελεί το μεγάλο πουργκατόριο στο οποίο συντελείται η συναινετική επιβράδυνση του ιστορικού χρόνου. Στο δωμάτιο αναμονής της ιστορίας, η επιβράδυνση του χρόνου επέρχεται μέσα από την αποπολιτικοποίηση η οποία είτε αναβάλλει ουσιαστικές λύσεις υπό τον φόβο της ανατροπής των (βολικών ή άβολων) βεβαιοτήτων του παρόντος είτε, στην καλύτερη περίπτωση, προσπαθεί εναγωνίως να ελαχιστοποιήσει τις διαταραχές που εμπεριέχει μια αναπόφευκτη μεταβολή. Το ερώτημα είναι ο οραματισμός ενός μέλλοντος το οποίο χτίζεται με κριτήρια διατήρησης ή αλλαγής των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών συντεταγμένων.

Ο Κωστής Καρπόζηλος μας υπενθυμίζει τη ρήση του Μαρξ ότι «η ιστορία δεν κάνει τίποτα», τονίζοντας παράλληλα ότι «δεν πρόκειται για ζήτημα επαναστατικότητας ή ρεφορμισμού. Πρόκειται για το αδιέξοδο της ριζοσπαστικής σκέψης, η οποία αδυνατεί να φανταστεί το μέλλον με όρους ριζικά διαφορετικούς από αυτούς εντός των οποίων διαμορφώθηκε». [5]  Οι ιστορικοί κύκλοι του 1948 (μεγάλες δικοινοτικές απεργίες, αντανάκλαση εμφυλιοπολεμικού κλίματος, συζητήσεις για αποικιακό σύνταγμα) και του 1989 (κατάρρευση ανατολικού μπλοκ, κρίση/διάσπαση ΑΚΕΛ, ανάδειξη και εκλογή Βασιλείου ο οποίος ξεκινά τον πρώιμο νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό) έχουν καταγραφεί στις συνειδήσεις των διαφόρων χώρων του πολιτικού φάσματος με όρους νίκης ή ήττας, και εσωτερικοποιήθηκαν ως επιβεβαίωση ή συμβιβασμός αντίστοιχα. Ανεξάρτητα όμως από ποια πλευρά της γραμμής που διακρίνει τη νίκη από την ήττα στέκεται κάποιος, το αποτέλεσμα της θεώρησης μέσα από το πρίσμα αυτού του δίπολου είναι η αναπαραγωγή των κυρίαρχων μορφών οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής εξουσίας, έστω και σε διαφορετικές κλίμακες. Το κλείσιμο αυτών των κύκλων προϋποθέτει πρώτα τον οραματισμό και κατόπιν το χτίσιμο ενός μέλλοντος που τοποθετείται έξω από αυτούς. Στην αντίθετη περίπτωση, μένουμε κλεισμένοι στο πουργκατόριο της ιστορίας, όπου η μια αναμονή φέρνει την άλλη, με συνεχείς αναβολές και μετατοπίσεις.

---

[1] “Aslında Hepimiz Melankoliğiz!” Εφημερίδα Yeni Düzen, 16 Αυγούστου 2010. 

[2] Niyazi Kızılyürek, Γλαύκος Κληρίδης: Η Πορεία μιας χώρας. (Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2006), σ. 42-43.

[3] Dipesh Chakrabarty, Provincializing Europe: Postcolonial Thought and Historical Difference (Πρίνστον και Οξφόρδη: Princeton University Press, 2008).

[4] Amit Chaudhuri, Clearing a Space: Reflections on India, Literature and Culture (Οξφόρδη: Peter Lang, 2008), σ. 63.

[5] Κωστής Καρπόζηλος, «Παγιδευμένοι στην ιστορία» Λεύγα 13 (Χειμώνας 2014), σσ. 34-38.

Πόσην την έσιει ο Χάρης;

Εκτός από το να χουμίζεται πόσην την έσιει, πάει τζιαι τζιυνίην ο Χάρης Γεωργιάδης. Τελικά πολλά παραδοσιακός Κυπραίος μας επροέκυψεν.

Χάρης Γεωργιάδης: "Εκτός από μεγάλα αυτιά μπορεί να έχω και κάτι άλλο μεγάλο..."

Οι απίστευτες ατάκες του Υπουργού Οικονομικών!

Πρώτος καλεσμένος στην νέα ραδιοφωνική εκπομπή του Λούη Πατσαλίδη με τίτλο "60 ΛΟΥΗ-πτά" ήταν ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης. Ακομπλεξάριστος ο υπουργός απάντησε σε όλα και βέβαια ο stand-up comedian του έκανε και πολλές «περίεργες» ερωτήσεις. Κορυφαία από αυτές, όταν τον ρώτησε για το αν θα έκανε πλαστική επέμβαση «Δεν μου πέρασε από το μυαλό. Δεν με ενοχλεί αυτό το πείραγμα και αν με προκαλούσε κάποιος περισσότερο θα έλεγα πως εκτός από μεγάλα αυτιά ίσως έχω μεγάλο και κάτι άλλο» κάνοντας τον Λούη να κλάψει από το γέλιο. Αξιοσημείωτη ήταν και η αποκάλυψη του πως πήγε κυνήγι στον Έβρο με τον υπουργό Εμπορίου Γιώργο Λακκοτρύπη χωρίς να ενημερώσουν τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. 

Ο μεγάλος στρατολόγος τζιαι η καταστολή της ανταρσίας

Περί Εθνικής Φρουράς. 

Εφημερίδα Χαραυγή, 3 Απριλίου 1964, σελ. 3.

Kυπριακό και λύση: από τη μετααποικιακή εθνοκεντρική νεωτερικότητα στη δυνατότητα υπέρβασης του εθνοκοινοτισμού

Το κείμενον εδημοσιεύτηκεν στο περιοδικό Χρόνος.

Η επιθυμία για μια επανενωμένη Κύπρο δεν ερμηνεύεται αυτονόητα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι είδους μέλλον οραματιζόμαστε και τι θέλουμε από αυτό.

Η σημαία της μεταβατικής διοίκησης κατά την περίοδο μετά το
τέλος της αποικιοκρατίας και της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας

Η ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι μια ιστορία διεκδίκησης επικυριαρχίας και προσπάθειας για επιβολή ισχύος όχι μόνο από την ελληνοκυπριακή στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και αντίστροφα,[1] αλλά και εντός της καθεμιάς. Είναι μια ιστορία γραμμένη με το αίμα Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων, αντρών, γυναικών και παιδιών, όπου παράλληλα με την ένοπλη βία της εθνοκοινοτικής σύγκρουσης στο νησί υπάρχουν και άλλες ανομολόγητες μορφές βίας (σωματικής ή μη), που νομιμοποιούνται και γίνονται αθέατες από το κυρίαρχο αφήγημα του Κυπριακού. Όπου το τελευταίο έχει αναχθεί στην απόλυτη μορφή επικυριαρχίας μέσα στο μετααποικιακό πλαίσιο της Κύπρου.

Ο ανταγωνιστικός εθνικισμός των δύο πλευρών στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα οδηγούσε νομοτελειακά στη σύγκρουση. Με δεδομένη την ελληνοκυπριακή λογική που απαιτούσε την υποταγή των αριθμητικά μειοψηφούντων Τουρκοκυπρίων στη θέληση της ελληνοκυπριακής πλειοψηφίας (ένωση ή/και Κυπριακή Δημοκρατία ως ελληνικό κράτος), η τουρκοκυπριακή εθνικιστική θέση για διχοτόμηση και αδυναμία συνύπαρξης γινόταν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Παράλληλα, προχωρούσε η συσπείρωση της κάθε κοινότητας γύρω από την αντίστοιχη κυρίαρχη εκδοχή του εθνικού αγώνα. Ακόμα και το Α.Κ.Ε.Λ., που μέχρι το 1963-64 ήταν η μοναδική, αλλά φθίνουσα πια, φωνή δικοινοτικής πολιτικής οργάνωσης, κατά τις ταραχές ευθυγραμμίστηκε με το κυρίαρχο αφήγημα του Μακαρίου όταν ο τελευταίος ανέπτυξε έναν ευκαιριακό και συγκυριακό αντιιμπεριαλισμό. Έναν αντίστοιχο αντιιμπεριαλισμό εξέφρασε και ο Τάσσος Παπαδόπουλος το 2004, όπως και σήμερα οι επίγονοί του.

Η συσπείρωση της κάθε κοινότητας απέναντι στην εθνική απειλή είχε μια σειρά από παράπλευρες απώλειες. Τουρκοκύπριες γιαγιάδες γίνονταν θύματα επιθέσεων από νεαρούς ζηλωτές του κεμαλισμού, οι οποίοι τραβώντας τους τις μαντίλες απαιτούσαν την ενδυματολογική ευθυγράμμιση στον εθνικό εκμοντερνισμό της κοινότητας. Αντίστοιχα, ο εθνικός πέλεκυς έπεφτε βαρύς σε όποιον ή όποια παρέβαινε το μποϊκοτάζ αγγλικών προϊόντων από την Ε.Ο.Κ.Α. Ενίοτε, μέλη της τελευταίας έκαιγαν τελετουργικά χούλα-χουπ, ως διαφθείροντα το εθνικό φρόνημα. Σε πιο μαζικό επίπεδο, αριστεροί και αριστερές και από τις δύο κοινότητες τρομοκρατήθηκαν, βασανίστηκαν ή εκτελέστηκαν από εθνικιστές για την αντεθνική τους δράση, όπως κι αν αυτή ορίζεται. Τέλος, η οργάνωση Τ.Μ.Τ. του Ντενκτάς δολοφόνησε Τουρκοκύπριους με όπλα που χρησιμοποιήθηκαν για ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανθρώπων του υποκόσμου ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους.

Η διχοτόμηση που έφερε το 1974, αποκρυστάλλωσε την εθνική ενότητα στην κάθε πλευρά είτε με όρους τραγωδίας είτε με όρους θριάμβου. Αυτή η αποκρυστάλλωση έβαλε την ένοπλη διακοινοτική σύγκρουση στην κατάψυξη, αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε μια κατάσταση εξαίρεσης που νομιμοποιούσε άλλες μορφές εξουσίας εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Η Κυπριακή Δημοκρατία λειτουργεί χωρίς ουσιαστικό διαχωρισμό εξουσιών, παρά τις κάποιες μικρές εξαιρέσεις. Με έναν πρόεδρο-αυτοκράτορα που σε συνθήκες εθνικής ενότητας δεν ελέγχεται από τους όποιους εξισορροπητικούς μηχανισμούς του Συντάγματος του 1960, στον βαθμό που αυτοί υπάρχουν καν μετά την αποχώρηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Το δίκαιο της ανάγκης όχι μόνο εκλογικεύει και νομιμοποιεί την οικειοποίηση του κράτους, αλλά και επιτρέπει φαινόμενα πέρα και έξω από το Σύνταγμα. Από την άμεση επιρροή και τον πολυεπίπεδο ρόλο της Εκκλησίας, η οποία λειτουργεί ως παράλληλος θεσμός που σμίγει με το κράτος, μέχρι την ύπαρξη της Εθνικής Φρουράς και τον θεσμοποιημένο μιλιταρισμό της κοινωνίας. Τέλος, θέτει σκληρά όρια στην πολιτική, πολύ περισσότερο για την Αριστερά.

Κανένα από τα πιο πάνω χαρακτηριστικά δεν αποτελούν βέβαια μια κυπριακή ιδιαιτερότητα. Όμως στην περιορισμένη κλίμακα ενός διχοτομημένου νησιωτικού χώρου αποκτούν άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά και εκφέρονται με μεγαλύτερη ένταση. Αποτέλεσμα των αντιφάσεων ήταν διάφορα σκάνδαλα διαπλοκής και φαινόμενα εγκληματικής (δυσ)λειτουργίας κρατικών θεσμών. Η σταδιακή κλιμάκωση των φαινομένων αυτών δεν είχε μόνο οικονομικό κόστος αλλά και ανθρώπινο. Αναφέρω ενδεικτικά τα πλέον πρόσφατα γεγονότα με την κατάρρευση των τραπεζών και τη βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή, το σκάνδαλο των αξιογράφων, την πτώση του αεροπλάνου της Ήλιος και την έκρηξη στο Μαρί (για την οποία η Εθνική Φρουρά θεωρήθηκε αμέτοχη ευθυνών). Το (ελληνοκυπριακό) κράτος άρχισε, εξόφθαλμα πλέον, να τρώει τα παιδιά του.

Με τα δεδομένα αυτά, και έχοντας υπόψη ότι η εσωστρέφεια, η ανασφάλεια και ο ρατσισμός της ελληνοκυπριακής κοινωνίας αυξάνονται πλέον γεωμετρικά λόγω κρίσης και μνημονίου, το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο επιθυμούμε τη διατήρηση της παρούσας κατάστασης. Η απάντηση σε αυτό ακριβώς το ερώτημα, έστω και ανομολόγητη ή/και υποσυνείδητη, καθόριζε και καθορίζει την ψήφο της καθεμιάς και του καθενός.

Ο φόβος για το άγνωστο και η τρομολαγνεία για ένα ενδεχόμενο μέλλον όπου η ελληνοκυπριακή κοινότητα θα έχανε την κυριαρχία της πάνω στο κράτος (βλ. «δεν πήρα κράτος για να παραδώσω κοινότητα» του Παπαδόπουλου) εξηγεί εν μέρει την επιθυμία για διατήρηση του στάτους κβο. Ενός στάτους κβο το οποίο χτίστηκε πάνω στη διχοτόμηση και την αδυναμία έκφρασης οποιασδήποτε πολιτικής πέρα από την εθνική κοινότητα. Η διατήρηση της παρούσας κατάστασης συνεπάγεται και τον μόνιμο πολιτικό διαχωρισμό Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Από την άλλη πλευρά, η επιθυμία για μια επανενωμένη Κύπρο δεν είναι αρκετή, ούτε και ερμηνεύεται αυτονόητα. Γεννιέται λοιπόν ένα άλλο ερώτημα: Τι είδους μέλλον οραματιζόμαστε και τι θέλουμε από αυτό; Έτσι, ο πολιτικός φιλελευθερισμός και ο εκσυγχρονισμός από τη Δεξιά μέχρι τη σοσιαλδημοκρατία βλέπουν άλλες οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές προοπτικές μέσα από μια επανενωμένη Κύπρο.[2] Αναφωνώντας «την Ευρώπην θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες», το ακραίο κέντρο εκσυγχρονίζει το «την Ελλάδα θέλομεν και ας τρώγωμεν πέτρες» της δεκαετίας του 1950.

Δεν υπάρχει καμία ψευδαίσθηση ως προς το ότι οι παράμετροι του νέου κράτους θα διατηρήσουν σε μεγάλο βαθμό τις εξουσιαστικές δομές που περιέγραψα πιο πάνω. Πέρα από αυτό όμως υπάρχει μια δυνατότητα που αναπόφευκτα θα προσφέρει η πιθανή διευθέτηση, και που πρέπει να μεγιστοποιηθεί: η σύναψη πολιτικών συμμαχιών και συνεργασιών πέρα από το εθνικό δίπολο. Οι Κύπριοι θα μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα πολιτικό πεδίο που δεν θα διχοτομείται σε αμοιβαίως αποκλειόμενες εθνοκοινοτικές οντότητες, αλλά θα μπορεί να υπερβεί τον εθνοκοινοτισμό μέσω κοινών πολιτικών δράσεων που αντιμετωπίζουν τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, τα ταξικά προνόμια, τους αποκλεισμούς λόγω καταγωγής ή θρησκείας, τις διακρίσεις λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού ή τη βίαιη ανάπτυξη σε βάρος του φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος. Μέσα από αυτή τη νέα νοηματοδότηση της κυπριακής πολιτότητας θα μπορέσουν οι δύο κοινότητες να ξεφύγουν από την τρόικα και την türkoika (όπως ονομάζεται από την τουρκοκυπριακή κοινότητα ο μνημονιακού τύπου νεοφιλελεύθερος μετασχηματισμός που επιβάλλεται από την Τουρκία).

Όπως και το 2004, γνωρίζουμε ότι η διεκδίκηση αυτού του χώρου δεν θα είναι καθόλου εύκολη. Ακόμη περισσότερο λόγω της δεδηλωμένης κοινής αντίληψης Έρογλου-Αναστασιάδη για όσο το δυνατόν λιγότερη αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ανεξαρτήτως όμως των προθέσεων, το χτίσιμο της ειρηνικής συνύπαρξης όλων των κατοίκων του νησιού εξαρτάται και από τις πολιτικές επιλογές και δράσεις που θα αναλάβουν όσοι και όσες επιθυμούν μια επανενωμένη Κύπρο στην οποία θα δημιουργηθεί χώρος για μια Αριστερά που δεν θα αναλώνεται σε μια διεκδίκηση εθνικής ή άλλης νομιμοποίησης, κάτι που ισχύει αυτή τη στιγμή και στις δύο κοινότητες.

Μια αμυντική άρνηση απέναντι στην προτεινόμενη λύση επειδή αυτή θα είναι νεοφιλελεύθερη ή ιμπεριαλιστική (που θα είναι) αγνοεί τρία ουσιαστικά διακυβεύματα: α) η απόρριψη στο όνομα του αντιιμπεριαλιστικού αγώνα όχι μόνο δεν αλλάζει κάτι σε σχέση με τον ιμπεριαλισμό, αλλά ενδεχομένως τον παγιώνει ακόμα περισσότερο: οι γεωστρατηγικοί σχεδιασμοί σε σχέση με το φυσικό αέριο θα συνεχίσουν, τα τουρκικά, ελληνικά και βρετανικά στρατεύματα θα παραμείνουν στο νησί, και η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα παραμείνει εξαρτημένη από την Τουρκία χωρίς άλλη προοπτική, β) με βάση την παρούσα κατάσταση, η Αριστερά στην Κύπρο είναι εγκλωβισμένη μέσα σε εθνικούς πολιτικούς όρους που την ακρωτηριάζουν, και γ) απέχοντας από αυτή τη μάχη, η Αριστερά χάνει την ευκαιρία να οριοθετήσει την υπέρβαση του εθνοκοινοτισμού με δικούς της όρους, και όχι με αυτούς των πολιτικών ελίτ και του κεφαλαίου των δύο κοινοτήτων. Έτσι, θα έχει εκχωρήσει τη δυνατότητα αυτής της υπέρβασης, όπως έχει εκχωρήσει και τόσα άλλα ζητήματα.

Η υπέρβαση του εθνοκοινοτισμού μέσα από μια λύση του Κυπριακού θα επιτρέψει στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή Αριστερά να παλέψουν μαζί για το όραμα που εύγλωττα διατύπωσε η Ντοούς Ντεριά κατά την ορκωμοσία στην τουρκοκυπριακή Βουλή:[3] «Ορκίζομαι στην ανθρώπινη μου αξιοπρέπεια ότι: θα εργαστώ για τον/την οποιοδήποτε ζει στη χώρα της Κύπρου με στόχο να μη θυματοποιείται εξαιτίας της γλώσσας, της θρησκείας, της φυλής, του τόπου γέννησης, της κοινωνικής τάξης, της ηλικίας, της σωματικής ικανότητας, του φύλου ή του σεξουαλικού προσανατολισμού· ότι θα δουλέψω για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος δικαιοσύνης και ισότητας, όπου η εργασία δε θα γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης· ότι θα αγωνιστώ για την αντικατάσταση της κουλτούρας της σύγκρουσης και της βίας με τη θεμελίωση των αξιών της ειρήνης και της συναίνεσης· ότι θα μείνω προσηλωμένη στις αξίες του κοινωνικού κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών· ότι δεν θα παραιτηθώ από το όραμα της εγκαθίδρυσης μιας ομοσπονδιακής Κύπρου».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Παρά το ότι υπάρχουν και άλλες κοινότητες στην Κύπρο (αρμενική, μαρωνίτικη, καθολική), αυτές είναι ουσιαστικά πολιτικά ανύπαρκτες αφού αναγκάστηκαν συνταγματικά να επιλέξουν σε ποια από τις δύο κοινότητες θα απορροφηθούν.

[2] Βλ. ενδεικτικά http://youtu.be/DRtO23bU-FI.

[3] http://2ha-cy.blogspot.com/2013/08/blog-post_15.html

Σχεδόν τρία χρόνια μετά

Πριν κανέναν μήνα επήα τζιαι είδα μιαν ταινίαν που με εσαντάνωσεν πολλά. Έθελα να κάτσω να γράψω κάποια πράματα, αλλά που να γράψεις για πράματα πον ιξέρεις, με τα οποία εν ασχολήθηκες σε βάθος, πον τα έζησες τζιαι εν τα έψαξες για τζιαιρόν τζιαι συγκροτημένα με μιαν περιέργειαν τζιαι μιάν έννοιαν;

Τέλος πάντως η ταινία εν τούτη δαμαί, τζιαι αν την έβρετε να κόψετε την κκελλέν σας να τη δείτε.

Αθθύμησεν μου την τούτη η συνέντευξη δαμαί. Εν μεγάλη τζιαι εν θα τη βάλω ούλλην, μόνον έναν κομματούδιν, που περιγράφει πολλά γλαφυρά τες σκέψεις τούτα που εσκέφτουμουν σαν την εθώρουν:

We are raising questions that people in Brazil and people in Greece and people in Turkey and people in Portugal and people in various other parts of the world now are raising: What is the limit of representational democracy? What is our role as citizens? Are we expected to go back home after casting our ballots? … Can an elected government do anything to our city they want, or do we have the right to put a limit on what an elected government can do? We are asking very difficult questions about the suitability of representational democracy in a revolutionary moment.

We don’t have answers, and we’re stumbling left and right. And it’s a trial and error, and it’s very messy, and it’s very difficult. But we’re doing it because we realize the cost of not doing it. And this is very difficult, because it’s uncharted territory, not only in Egypt, but elsewhere.

Ο Khaled Fahmy εν που τους κορυφαίους ιστορικούς της Αιγύπτου. Πριν τρία χρόνια ήταν στην Αίγυπτον άμαν εξεκινησεν η επανάσταση. Εξαπόλυσεν την θέσην του στο NYU, μιαν θέσην που την εθέλαν πάρα, μα πάρα πολλοί (τζιαι για την οποίαν ακόμα να βρουν αντικαταστάτην), τζιαι επήεν στο Κάιρο, διδάσκοντας σε έναν περιφερειακόν πανεπιστήμιον, με λλιότερα λεφτά, τζιαι με λλιότερες ακαδημαϊκές ευκαιρίες.