Μίνι Λεξικό τσέπης για δείπνα αυστηρά κοινωνικού χαρακτήρα

Σήμμερα εννα βρεθεί ο Αναστασιάδης με τον Έρογλου. Επροηγήθηκεν έναν μεγάλον παναϋριν  για το αννέν κοινωνικού χαρακτήρα ή όι η συνάντηση, σε ποιο βαθμό, τζιαι για το ποιος εν πιο τατσίζης, ο Αναστασιάδης ή ο Ντάουνερ. Ως εχτές, εξέραμεν ότι τα Ηνωμένα Έθνη ενευριάσαν τόσον πολλά που το καρκασιαλλίκιν τζιαι τα κούτζια του Αναστασιάδη, που είπαν ότι εν θα έσιει μεταφραστήν. Τζιαι καλάν, ο Αναστασιάδης θκιαβάζει φαρσίν τα Εγγλέζικα με οξφορδιανήν προφοράν (ασχέτως αμμέν καταλάβει πάντα ίντα μπου του εγράψαν), ο γιέριμος ο Έρογλου που ξέρει μόνον Τούρτζικα; Έκατσα λοιπόν μ' εναν παρέαν τζιαι ετοιμάσαμεν έναν μίνι λεξικόν τζιέπης για δείπνα αυστηρά κοινωνικού χαρακτήρα.

Τελικά βέβαια εννα έσιει μεταφραστήν, αλλά αφού με ο ένας με ο άλλος θέλουν τα Ηνωμένα Έθνη τζιαι τον Ντάουνερ, η χρησιμότητα του λεξικού θα είναι διαχρονική αφού μπορούν να συναντιούνται αυστηρά κοινωνικά χωρίς κανέναν πας την κκελέν τους στο μέλλον.

Μίνι Λεξικό τσέπης για δείπνα χωρίς μεταφραστή/Tercümansız Ziyafetler için Mini Cep Sözlüğü

1.        Χρήσιμες Λέξεις/Yararlı Kelimeler

Ψωμί/Ekmek

Αγγούρι/Salatalık

Ντομάτα/Domates

Σαλάτα/Salata

Κρεμμύδι/Soğan

Πιπέρι/Biber

Αλάτι/Tuz

Τυρί/Peynir

Ελιά/Zeytin

Λάδι/Zeytinyağı

Ξύδι/Sirke

Πατάτα/Patates

Κρέας/Et

Χοιρινό/Domuz eti

Αρνί/Kuzu Eti

Χαλλούμι στη σχάρα/İzgara Hellim

Κοτόπουλο/Tavuk

Κεφτές/Köfte

Πουρκούριν/Bulgur

Πουρκούριν με το κρέας/Etli bulgur

Ρύζι-πιλάφι/Pirinç Pilavı

Γιαούρτι/Yoğurt

Παστουρμάς/Pastırma

Μακαρόνια του φούρνου/Fırında Makarna

Μακαρόνια με κεϊμάν/Kıymalı Makarna

Ψάρι/Balık

Καλαμάρι/Kalamar

Χταπόδι/Ahtapot

Τσιπούρα/Çupra

Σαρκός/Sargoz

Λαβράκι/Levrek

Φαγκρί/Fangri

Ποτό (χωρίς αλκοολ)/(Alkolsüz) İçki

Κρασί κόκκινο/Kırmızı şarap

Κρασί άσπρο/Beyaz şarap

Ουίσκι/Viski

Ουίσκι με πάγο/Buzlu viski

Ποτό (αλκοολούχο)/(Alkollü) İçki

Μπύρα/Bira

Τσακρίν/Buz gibi

Τασάκι/Kül tablası-küllük (ΠΡΟΣΟΧΗ: Η συνήθεια των ελληνοφώνων να αφαιρούν το τελικό «ι» από μια λέξη για την τούρκικη εκδοχή της (ντουμάνι/duman, ντουβάρι/duvar, κτλ.) μπορεί να οδηγήσει σε παρεξηγήσεις. Η λέξη taşak σημαίνει αρχίδι)

Τσάι/Çay

Ζάχαρη/Şeker

Κυπριακός Καφές/Gıbrıs Gavesi

Τσιγάρο/Sigara

Εϊβα/Şerefe

2.        Χρήσιμες Φράσεις/Yararlı ifadeler

Καλώς εβρέθημεν ρε κουμπάρε!/Hoş bulduk be gumbaro!

Ίντα χαπάρκα;/N’aber?

Μα ήρτετε νωρίς όξα αρκήσαμεν εμείς;/Erken mi geldiniz, yoksa biz geç kaldık?

Εν εκατάλαβα τίποτε!/Hiç bir şey anlamadım!

Ήταν ωραία χωρίς  μεταφραστές, να το ξανακάμουμεν!/Çevirmenler olmadan güzeldi, bunu tekrar yapalım!

3.        Θέματα προς συζήτηση/Görüşme Konuları

Τούτοι οι ξένοι εν τέλλεια αμπάλατου, ούτε να φάν εν ιξέρουν! Μα θώρε!/Bu yabancılar hayırsız, yemek yemek bile bilmezler! Bak sana!

Πως πάμεν;/Durumların?

Πως παν τα κοπελλούθκια;/Çocuklar nasıl?

Φέτος έβρεξεν καλά, αλλά εν ήταν όπως πέρσι/Bu sene çok yağmur yağdı, ama geçen sene gibi değildi

Φέτος επιάσαν νωρίς οι πυράες έννεν;/Bu sene sıcaklar erken geldi, değil mi?

Την επόμενη φορά θέλετε να πάμε σινεμά; Τζιαμέ εν ιχρειάζεται καν να μιλούμεν/Gelecek defa sinemaya gitmek ister misiniz? Orada konuşmak gerekli bile değil.

Ίντα ομάδα είσαι;/Ηangi takım tutuyorsun?

Η γεναίκα μου μαειρεύκει πολλά καλά, η δική σου;/Eşim çok iyi pişiriyor, seninki?

4.        Προσοχή: Θέματα προς αποφυγή/Dikkat: Önleyecek konular

Σιοίρον τρώεις, όξα;/Domuz eti yer misin, yoksa?

Εννα πιούμεν καμιάν;/Bir şey içelim mi?

Μα εν πίνεις ποτόν σιόρ;/İçki içmez misin be?
Δώκε σιαιρετίσματα του Χριστόφια/Hristofyas'a selam söyle!
Ο Ιρσέν Κιουτσιούκ ίνταμπου κάμνει;/İrsen Küçük nasıl?
Οı συμπεθέροι καλά;/Dünürler iyi mi?
Άκουσα ότι αππώννεις τον άγγοναν σου, εν αλήθκεια;/Duyduğuma göre angonini şımartıyorsun, doğru mu?

"Γείρε πάνω μου λαλώ σου": Ο ανεκπλήρωτος έρωτας του λεχουθκιού τζαι της δεσποσύνης

Το Κρέβεν Έι εκρέμμετουν που τα σιείλη του που κάτω που το μουστακούιν. "Χάτε ρε Μουσταφά, εννά έρτουν οι κορούδες πάλαι, πάμεν να τες πειράξουμεν". Επέταξεν το ποτσίαρον χαμαί τζιαι έπιασεν το μαρτίνιν του που τον οπλοβαστόν του αστυνομικού σταθμού του Βαρωσιού. Ηταν να πάει περίπολον με τον παρέαν του τον Οσμάν που ήταν τζιαι τζιείνος επικουρικός. Εφκηκασιν που τον σταθμόν τζιαι έπιασεν μιαν μπελ κόλα που το περίπτερον. Ερέξασιν απέναντι, επεράσαν που το νοσοκομείον, τζιαι ομπρός που το τρενούιν εδίκλισεν τζιαι είδεν στην άλλην πάνταν το Τούρτζικον λύκειον που επήεννεν πριν θκυό χρόνια. Επερνούσαν του τα γράμματα, αλλά εν ετέλειωσεν το σχολείον τζιαι επήεν επικουρικός. Τα ριάλλια ήταν καλά, τζιαι εσκέφτετουν ότι κάποιαν στιγμήν ήταν να γίνει τζιαι τσιαούσιης.

Επεράσασιν που το τα δικαστήρια τζιαι το διοικητήριον, τζιαι εφτάσασιν μετά που λλίον στο ξενοδοχείον Σαβόι. Εκάτσασιν ομπρός που την είσοδον τζιαι εκαρτερούσαν τες. Ο Μουσταφά άψεν αλλό' ναν Κρέβεν Έι. "Έτες πάλαι, εν σου το είπα;" λαλεί ο Οσμάν. Τρεις κορούδες τζιαι μια κυρία έρκουνταν που τον κήπον. Ήταν να παν να πιούν τσιάιν τζιαι να παίξουν κουγκάν στο Σαβόι με την Φιλόπτωχον Αδελφότηταν. "Μα δε ρε, εφέραν τζιαι την μάναν τους τούντην στράταν" λαλεί ο Οσμάν τζιαι αρκέφκει τζι αρκεύκει να τραουδά δυνατά "Αχ Μουσταφά, αχ Μουσταφά, εσύ μου άναψες φωτιά, αχ Μουσταφά, αχ Μουσταφά, μου έχεις κάψει την καρδιά". Οι κορούδες αμήχανες συνεχίζουν να παρπατούν, τζιαι η μάνα εμανικώθηκεν. "Γείρε πάνω μου πούλλα μου" φωνάζει ο Μουσταφά, "γείρε πάνω μου λαλώ σου μεν σε παίξω!"

 

Τα χρέη του δραγομάνου και οι κύκλοι της (μη) βιωσιμότητας στην Κύπρο.

Το κείμενον εδημοσιεύτηκεν στο ελληνικό ηλεκτρονικό περιοδικό «Χρόνος»

Το Μάρτιο του 1804 εξαγριωμένα πλήθη συγκεντρώθηκαν έξω από το κονάκι του δραγομάνου Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου στη Λευκωσία, διαμαρτυρόμενα για την έκτακτη φορολογία που επιβλήθηκε στους Χριστιανούς και Μουσουλμάνους του νησιού. Απευθυνόμενος στο πλήθος, και επικαλούμενος το κύρος της αυτοκρατορικής εξουσίας, ο Χατζηγιωργάκης είπε: «παλληκάρκα μου, λάμνετε στην δουλειάν σας,  το σπίτιν μου εν βασιλικόν, βρίσκετε τον πελάν σας»[1]. Οι εξεγερμένοι λεηλάτησαν το κονάκι, και ο δραγομάνος διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη. Η εξέγερση γενικεύτηκε με αποτέλεσμα να κληθεί οθωμανικός στρατός από τη Συρία και Ανατολία, ενώ το οικονομικό κόστος της καταστολής επιβαρύνθηκαν κατόπιν οι Κύπριοι.

Σε πρόσφατο κείμενό του με τίτλο «Οι Οθωμανικές γενεαλογίες του Κυπριακού “όχι”» στο μπλογκ Nomadic Universality, ο Άκης Γαβριηλίδης μου έδωσε το έναυσμα να επικαιροποιήσω κάποιες σκέψεις σε σχέση με το φαινόμενο που αποκαλώ «οι κύκλοι της (μη) βιωσιμότητας» στην Οθωμανική Κύπρο και να δω πως μπορούν να συσχετιστούν με σύγχρονες εκφάνσεις κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων. Ο παραλληλισμός ιστορικών γεγονότων με το παρόν εμπεριέχει πάντα ένα μεγάλο ρίσκο, αφού μεμονωμένα γεγονότα έξω από το πλαίσιό τους μπορεί αβασάνιστα να θεωρηθούν συγκρίσιμα. Σε σχέση με το προκείμενο, θα περιοριστώ σε γενικές παρατηρήσεις που αφορούν την παρούσα κρίση.

Στην Οθωμανική Κύπρο, η έκτακτη φορολογία, σε συνάρτηση με το υπερκέρδος των φοροσυλλεκτών, ήταν σύνηθες φαινόμενο. Έτσι, ο καθοριστικός παράγοντας για την εξέγερση ήταν άλλος: δύο χρόνια πριν, ο δραγομάνος, μαζί με τους στενούς του συνεργάτες, εξήγαγε παράνομα ολόκληρη σχεδόν την ετήσια παραγωγή δημητριακών αξιοποιώντας τις υπερεξουσίες τις οποίες απολάμβανε. Με τη μεσολάβηση Μαλτέζων εμπόρων το φορτίο πουλήθηκε στην Ισπανία, όπου υπήρχε έλλειψη σιτηρών λόγω των Ναπολεόντιων Πολέμων. Αν μια τέτοια επιχειρηματική πράξη διασφάλισε τεράστια κέρδη, το αποτέλεσμα στην Κύπρο ήταν ο λιμός. Ο ολιγοπωλιακός χαρακτήρας της Κυπριακής οικονομίας και η υπερσυγκέντρωση εξουσιών έκαναν δυνατή τη χειραγώγηση της αγοράς ενός βασικού αγαθού, αφού «υπερίσχυεν ο άρχων, δεν άκουε πλέον [...] άλλου τινός συμβουλής»[2].

Η μελέτη του κυπριακού 18^ου αιώνα φανερώνει ένα μοτίβο σε σχέση με τις κοινωνικές και οικονομικές δυναμικές του νησιού, αλλά και τις μεθόδους αντίστασης στην τοπική και αυτοκρατορική εξουσία. Συγκεκριμένα, διακρίνω μικρούς και μεγάλους κύκλους οι οποίοι ολοκληρώνονται (και επανεκκινούν) στα χρονικά σημεία όπου το περιθώριο υπερκέρδους των τοπικών φορέων της Οθωμανικής εξουσίας αυξάνεται δραματικά σε βάρος των φορολογουμένων.

Η πόλωση της κατανομής του πλούτου προκαλεί πιέσεις στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, καθιστώντας την αναπαραγωγή του εκάστοτε συστήματος πολιτικής και οικονομικής εξουσίας αδύνατη, ειδικότερα όταν τοπικοί αξιωματούχοι νιώθουν αρκετή αυτοπεποίθηση να εκμεταλλευθούν υπέρμετρα την εξουσία που τους ανατέθηκε. Η αντίσταση του πληθυσμού παίρνει δύο μορφές: είτε την ένοπλη εξέγερση στις πιο σοβαρές (αλλά μόνο δύο) περιπτώσεις, είτε την (πιο ήπια, αλλά συχνότερη) μορφή αντίστασης της φυγής του πληθυσμού προς τα παράλια της Ανατολίας και Συρίας. Και στις δύο περιπτώσεις σηματοδοτείται η υπέρβαση μιας αδιόρατης γραμμής που παραβίαζει τους άτυπους κανόνες μιας οικονομίας της ηθικής. Έτσι, η βιωσιμότητα ενός ολόκληρου πλέγματος εξουσίας, αλλά και των οικονομικών σχέσεων που αυτό προϋποθέτει, καταρρέει, προκαλώντας τη βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη παρέμβαση του κράτους, το οποίο αναγκάζεται να αναδιοργανώσει τις δημοσιονομικές λειτουργίες των ντόπιων εντολοδόχων.

Η τραυματική για την Κύπρο εξέγερση του 1804 δεν επέφερε μία άμεση ανατροπή. Παρά το ότι έστειλε με τον πιο δραματικό τρόπο προς την πρωτεύουσα το μήνυμα της μη βιωσιμότητας του συστήματος εξουσίας που εκπροσωπούσε ο Χατζηγιωργάκης, η φυγή του δραγομάνου στην Κωνσταντινούπολη επέτρεψε τη διατήρησή του στη θέση του «αντιπροσώπου της Κύπρου». Χρησιμοποιώντας τον τίτλο αυτό, ο Χατζηγιωργάκης δανείστηκε από Κωνσταντινουπολίτες σαράφηδες 1,27 εκατομμύρια  γρόσια (περίπου το διπλάσιο των ετήσιων φόρων για όλη την Κύπρο), «για τις υποθέσεις του νησιού».[3] Η τελική καρατόμηση του δραγομάνου το 1809 στην Κωνσταντινούπολη σήμαινε ταυτόχρονα ότι η ευθύνη για την πληρωμή των δανείων μεταφερόταν στους κατοίκους της Κύπρου, αφού αυτά γίνονταν στο όνομά τους. Τα χρέη προστέθηκαν στα υπάρχοντα οικονομικά βάρη του νησιού, και ο απόηχος των πιο πάνω γεγονότων συνεχίστηκε για αρκετές δεκαετίες επιφέροντας σημαντικούς μετασχηματισμούς και μεταβολές.

Η νοηματοδότηση του κυπριακού νησιωτικού χώρου θα μπορούσε να εξηγήσει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση οικονομίας,  πολιτικής και εξουσίας στην Κύπρο. Στο 18^ο αιώνα, η μορφή του νησιωτικού χώρου οδηγεί σε συγκεκριμένες σχέσεις λόγω της κατά βάση αγροτικής οικονομίας: από τη μία, η Κύπρος είναι αρκετά μεγάλη, εύφορη και πλούσια για να έχει σημαντικά πλεονάσματα στην παραγωγή, και από την άλλη, αρκετά μικρή για να επιτρέψει ένα ολιγοπωλιακού χαρακτήρα έλεγχο από δίκτυα ισχύος.

Για να επιστρέψουμε στο παρόν, στη μεταβιομηχανική εποχή των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών η νησιωτικότητα δίνει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στην Κύπρο, αφού ο υπεράκτιος χαρακτήρας του χώρου επιτρέπει την ανάπτυξη μιας οικονομίας αποθέωσης των τραπεζών, των δικηγόρων και των λογιστών. Από συνάδελφο που ειδικεύεται στη Ρωσική Ιστορία, έμαθα σε ανύποπτο χρόνο πριν από μια δεκαετία ότι το «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» ξέπλενε χρήμα της K.G.B. από το ’70. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποια από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κέντρα σήμερα είναι νησιά (Βρετανία, Ιρλανδία, Μάλτα, Ισλανδία, νησιά Κέιμαν κτλ). Από την άλλη, τα φαινόμενα ολιγοπωλιακού ελέγχου της κυπριακής οικονομίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό.

Οι διάφορες μεταβάσεις στη (σύντομη) ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επέφεραν ουσιαστικές και ριζικές αλλαγές στα πλέγματα εξουσίας εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Ακόμα και τα πλέον τραυματικά και σημαδιακά γεγονότα του 1963 και 1974 δεν προκάλεσαν ανατροπές ή ρήξεις στο επίπεδο των εξουσιαστικών δομών, ο οποίες εξελίσσονταν προσαρμοζόμενες βραχυπρόθεσμα σε νέες συνθήκες για να καθίστανται βιώσιμες και νομιμοποιημένες.

Ταυτόχρονα όμως με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια σημαδεύτηκαν από γεγονότα που υπέσκαψαν συστηματικά τη νομιμοποίηση των πλεγμάτων εξουσίας στην Κύπρο: το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, η αεροπορική τραγωδία της Ήλιος και η έκρηξη στο Μαρί. Κορύφωση αυτών των γεγονότων είναι η παρούσα κρίση, όπου καταλύτης είναι το νεοφιλελεύθερο πρότζεκτ και η κοινωνική πόλωση που αυτό επιφέρει. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το πλέγμα εξουσίας που δομήθηκε από το 1960 και μετά έχει άλλα περιθώρια βιωσιμότητας, ή αν είμαστε μάρτυρες της κατάρρευσής του.

---

[1] Θεόδωρος Παπαδόπουλλος, «Νέα Παραλλαγή Ιστορικού Άσματος» Επετηρίς Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών 4 (1970-71), 353.

[2] Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, “Ιστορική Mαρτυρία Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός” στο Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου και Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου (επιμ.), Νέα Εικόνα και Ιστορική Μαρτυρία Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός (Λευκωσία, 2000), 20.

[3] Οθωμανικό Αρχείο Πρωθυπουργίας (Başbakanlık Osmanlı Arşivi), Κωνσταντινούπολη, C.ML. 3801, f.1, 7 Safer 1231/8 Ιανουαρίου 1816.

Που θα κάμουμεν πάρτυ;

Παραπάνω πληροφορίες για τη Θάτσιερ που τον Άρη Χατζηστεφάνου

Ε Μάριε; Άκυρες οι τζιεινες οι θκυό οι μιξ....

Έγραψεν η Καθημερινή το συγκλονιστικόν παρασκήνιον της συνεδρίας του Γιούροκρουπ:

Των Μιχάλη Περσιάνη - Γιάννη Σεϊτανίδη (Λευκωσία) και Νίκου Χρυσολωρά (Βρυξέλλες)

ΝΕΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 18.36: Σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες στο eurogroup εξελίχθηκε στις 03:00 ο εξής καθοριστικός διάλογος ο οποίος ολοκλήρωσε τον ωμό εκβιασμό των ευρωπαίων:

Σαρρής προς eurogroup: Δεν αποδεχόμαστε το κούρεμα καταθέσεων και αποχωρούμε.

Άσμουσεν παίρνοντας το τηλέφωνο: Κύριε Πρόεδρο (της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι), παρακαλώ ετοιμάστε την τράπεζα (EKT) για κατάρρευση των δύο κυπριακών τραπεζών

Εκείνη την ώρα το προτεινόμενο κούρεμα ήταν 12.5% με επιμονή του ΔΝΤ και της Κριστίν Λαγκάρτ. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πράττοντας το ίδιο με τον Υπουργό του ανακοίνωσε στους δικούς του συνομιλητές την αποχώρηση και του ιδίου απο τις διαδικασίες μη αποδεχόμενος το κούρεμα 12.5%. Όταν ενημερώθηκε απο τον Μ. Σαρρή για την εντολή Άσμουσεν προς Ντράγκι για κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών και με την παρέμβαση τρίτων το ποσοστό έπεσε στο 9.9% με τη διαβεβαίωση απο φίλους της Κύπρου πως σε περίπτωση μη αποδοχής της τελευταίας αυτής ''υποχώρησης'' απο τους ευρωπαίους, η χώρα θα αφηνόταν να καταρρέυσει αφού θεωρείται ως μη συστημική.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με βάση τα δεδομένα εκείνης της στιγμής επέλεξε την μη κατάρρευση των τραπεζών και τη χρεοκοπία της χώρας. Είναι θέμα της ιστορίας αν οι ευρωπαίοι μπλόφαραν ή όχι, έμπειρες ευρωπαικές διπλωματικές πηγές σημείωσαν στην ''Κ'' πως η απειλή ήταν αν και πρωτοφανής, πραγματική.

Ε κανεί σιόρ. Πόσην φαντασιάν τα παιθκιά της Καθημερινής; Τόσα χρόνια μέσ'την ευρωκάβλαν, τωρά αθθυμηθήκαν τον "ωμό εκβιασμό των ευρωπαίων". Αρέσκει μου όμως η δραματοποίηση στην περιγραφή. Αλλό λλίον εννα μας πουν ότι "τα στιβαρά μπράτσα του Jörg Asmussen έσφιξαν με αποφασιστικότητα το τηλέφωνο". Επειδή όμως η ζωή στες Βρυξέλλες έννεν Βίπερ Νόρα, έτους πραγματικούς διαλόγους:

Σαρρής: "Ακούτε να σας πώ, εν παίζουμεν, ντάξει;"

Ασμούσεν: (φκάλλει το μόπαιλ που την πούγγαν) "Ε Μάριε; Άκυρες τζιεινες οι θκυό οι μιξ ενισχυμένες με ξυδάτα"

Καλάν σιόρ, εν για καταύτης που τα λαλούν, όξα φεύκουν τους;

Ότι ακούμεν πολλές παραθκιάνταλες κουβέντες στες επίσημες ομιλίες ξέρουμεν το. Αλλά ζαττίν, σαν τούτες έσιει τζιαιρόν να ακούσω.

Πρώτον:

Επήεν ο Αναστασιάδης να θκιαβάσει λόγον στο μνημόσυνον του Σπύρου. Μες την κατάνυξην της μνήμης για τον μεγάλον ηγέτην, είπεν:

"Αείμνηστε Σπύρο Κυπριανού,

Αν μας ακούς, εκεί που βρίσκεσαι παρέα με τον Ευαγόρα, τον Ονήσιλο και τον Φιλόκυπρο και τους άλλους σπουδαίους προγόνους μας, σε διαβεβαιούμε πως αυτό το δικό σου όραμα είναι και δικό μας."

Πόθεν να το πιάω τζιαι που να το αφήκω; Εννα πω απλά ότι αν εγώ ήμουν ο Ευαγόρας, ο Ονήσιλος ή ο Φιλόκυπρος, εν θα έξερα για ποιόν που τα θκυό να νευριάζω: για το ότι είμαι τόσον μουσουπέττης που μες τα δισεκατομμύρια των αθρώπων που επεθάναν που τότε ως τα σήμερα ήρτεν τζι' έδωκεν πάνω μου ο Σπύρος, ή για το ότι οι αμπάλατοι τζιει κάτω που λαλούν ότι εν απόγονοι μου συγκρίνουν με μαζίν του;

Δεύτερον:

Επήεν ο Κενεβέζος να θκιαβάσει λόγον σε εκδήλωσην για την σίτισην των άπορων μαθητών, τζιαι λαλεί:

"Παίρνοντας στα χέρια μου, παράλληλα με την ανάληψη των καθηκόντων μου ως Υπουργός, την κοινή πρόσκληση της εταιρείας Carrefour, της Σχολικής Εφορείας και της Μητρόπολης Λεμεσού, η ματιά μου πήγε αμέσως στο σύνθημα της σημερινής εκδήλωσης: «Για το παιδί το πρόγευμα είναι δικαίωμα. Για εμάς τους μεγάλους, υποχρέωση». Υιοθετώντας το σύνθημα αυτό θεώρησα, ως εκπρόσωπος της πολιτείας, υποχρέωσή μου να παραστώ προσωπικά στην εκδήλωση, προσθέτοντας ότι για την πολιτεία και τον Υπουργό ειδικά, αυτό αποτελεί υπόσχεση."

Καλάν σιόρ, εγώ να δεχτώ ότι τούτος που εσκέφτην το σλόγκαν "Για το παιδί το πρόγευμα είναι δικαίωμα. Για εμάς τους μεγάλους, υποχρέωση" εν αγράμματος τζιαι εν εκατάλαβεν ότι έτσι όπως εσύνταξεν την πρότασην το νόημα εν ότι οι μιτσιοί έχουν δικαίωμαν να τρων πρόγευμαν, αλλά οι μιάλοι έχουν υποχρέωση (να τρων πρόγευμαν). Ας πάει το παλιάμπελον. Εν εβρέθην ένας φιλόλογος μες το Υπουργείον Παιδείας, που τους έσιει γιώρκιν, να το πάρει πρέφα; Ή μήπως τζιείνος που έγραψεν την ομιλίαν του υπουργού είσιεν μιαν βαθκείαν αντίληψην της ειρωνίας του να βάλει τον Κενεβέζον να μιλά για φαΐν;

Που την άλλην, μπορεί τζιαι να το πιστεύκει ο Κενεβέζος. Φανταστείτε τη σκηνή: έναν πρωινόν μια μάνα Λεμεσιανή φωνάζει τα μωρά της να φαν: "Κυριάκοοοο, Αιμιλίαααα, ελάτε να φάτε πρόγευμαν." Έρκουνται τα μωρά, κάθουνται να φαν, τζιαι πιάννοντας το πιάτον της Αιμιλίας, γυρίζει ο Κυριάκος τζιαι λαλεί: "Άκου να σου πω Αιμιλία, για τα παιδιά το πρόγευμα είναι δικαίωμα. Για εμάς τους μεγάλους (σε μέγεθος) υποχρέωση."

Δώστε κόμικς περιπέτειας στους ιθαγενείς να μεν βαρκούνται

Εφκήκασιν φέτος πάλαι αποχαρακτηρισμένα έγγραφα που το αρχείον της Αγγλίας. Πέρα που τα συνηθισμένα, βαρέτα πιόν, έγγραφα για την πολιτικήν της Αγγλίας που κουρτίζουν τους εθνικόφρονες διαφόρων αποχρώσεων, έσιει μιαν σειράν που έγγραφα που έσιει πολλήν πλάκαν, τζιαι μπορείτε να τα δείτε δαμαί.

Τον τζιαιρόν της ΕΟΚΑ, εδιέκρινεν κάποιος σιεηττάνης αποικιακός υπάλληλος ότι πολλοί μιτσιοί επετάσσαν πόμπες τους Εγγλέζους. Ο Υπουργός Αποικιών εσκανδαλίστην, τζιαι εδιαπίστωσεν ότι "The picture presented by the record is one of indiscipline and defiance of authority on a scale which is not readily comprehensible to those accustomed to the decorum of educational establishments in the United Kingdom." Ε βέβαια κύριε Υπουργέ μου, πού να καταλάβεις την ανυπακοήν των ιθαγενών άμαν είσαι μαθημένος με το ντεκόρουμ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Αγγλίας;

Οπότε κάποιος άλλος σιεηττάνης αποικιακός υπάλληλος που είσιεν γνώσην των τοπικών συνθηκών τζιαι ιδιαιτεροτήτων είπεν ότι πρέπει καταλάβουν οι αμπάλατοι Κυπραίοι πως η Αυτοκρατορία εν για το καλόν τους που τα κάμνει ούλλα τζιαι ότι εν δαμαί για να τους εκπολιτίσει. Σκέφτου τζιαι να σκεφτείς, αποφασίσαν ότι ότι η άμεση προπαγάνδα εν αρκεί. Πρέπει να τους το φέρουν έμμεσα. Με το μαλακόν. Έτσι, κάποιος άλλος είπεν: "Here again, crude propaganda against Greece is useless. The aim should be again to shift the focus off Greece - not necessarily on to Britain but to a broader, more international, outlook. This might be done by commissioning a firm in England, if necessary, to print weekly comics with Greek and English captions using adventure stories and the exploits of explorers etc as material."

Φαντάζεστε την σκηνήν; Ο Κυβερνήτης με πέντε υψηλόβαθμους αποικιακούς υπαλλήλους να κάθουνται στους κήπους του Κυβερνείου (νυν προεδρικού) τζιαι να μάχουνται να βρουν αντίδοτον στες πόμπες της ΕΟΚΑ. "Εύρηκα!", εφώναξεν ο ένας σαν έπιννεν μπράντυ σάουαρ, το οποίον εσιώνωσεν πάνω του σαν επετάχτηκεν τζιαι ετάτσωσεν το safari suit που εφόρεν. "Θα κάμουμεν έναν κόμικ με έναν Κυπραίον υπερήρωαν ο οποίος οργώννει τον κόσμον ούλλον τζιαι μάσιεται για την δόξαν τζιαι την τιμήν της αυτοκρατορίας σαν καλός υπήκοος".

Πέρα όμως που το τι μπορεί να φαντάζουμαι εγώ, υπάρχουν τζιαι κάποια πραγματικά δεδομένα. Τζιείνην την εποχήν, ο Λώρενς Ντάρελ εδούλευκεν στην Κύπρον σαν επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών. Ο Ντάρελ ήταν ο συγγραφέας του βιβλίου "Τα Πικρολέμονα της Κύπρου", τζιαι διάσημος συγγραφέας στην Αγγλία. Βέβαια, ο τύπος ήταν ένας πομπώδης κεντικελένης σνομπ εγωπαθής, που ενόμιζεν ότι επειδή εν φιλέλληνας τζιαι έζησεν στην Κέρκυραν τζιαι την Ρόδον, εμπόρεν να καταλάβει την ψυχοσύθθεσην των Κυπραίων. Με θκυό κουβέντες, το βιβλίον του εν μνημείον αποικιακής-οριενταλιστικής λογοτεχνικής παραγωγής, όπου ο Ντάρελ προσπαθεί να ξεπεράσει τα όρια της αυτιστικής αποικιακής γραφειοκρατίας ενώ ο ίδιος ήταν βουττημένος ως τα αυκιά μες την πατερναλιστικήν υπεροψίαν του Λεβαντίνου-Ευρωπαίου κοσμοπολίτη. Με τες αυτοκρατορικές παρωπίδες του, ο Ντάρελ ήταν πεπεισμένος ότι οι Κυπραίοι λατρεύκουν τους Εγγλέζους λόγω της ελληνοαγγλικής φιλίας, τζιαι εν εφόρεν ο νους του το πως γίνεται οι Κυπραίοι να κάμνουν αντιαποικιακόν αγώναν.

Πίσω στο θέμαν μας όμως: όταν εγίνουνταν οι συζητήσεις για την ιδέαν των κόμικ περιπέτειας, ο Ντάρελ είπεν ότι η ιδέα έννεν άσσιημη, αλλά εν θα δουλέψει διότι εν θα έβρουν κανέναν εκδότην στην Αγγλίαν να το φκάλει. Ο λόγος για τον οποίον τα κοπελλούθκια των Κυπραίων επετάσσαν πόμπες των Εγγλέζων, σύφφωνα με τον Ντάρελ, ήταν επειδή εν είχαν τίποτε καλλύτερον να κάμνουσιν αφού η ζωή στην Κύπρον ήταν πολλά βαρετή: "Nicosia (the capital) is a dreadfully boring town to live in with its glaring lack of amenities." Mr Durrell said the lack of a good library, a public swimming pool or a polytechnic college where young people could take courses left children bored and so driven to disturbance. He went on: "Apart from stadium football matches there seemed to be nothing to do and nothing to look forward to. To sum up: as a short-term propaganda device such an idea might prove effective. But it will not touch the heart of the unrest which is routed in boredom and for which Enosis provides something exciting to think about."

Δηλαδής, εχτός που την μάππαν, οι Κυπραίοι εν είχαν τίποτε να εξάψει την φαντασίαν τους τζιαι να τους ενθουσιάσει, οπότε επετάσσαν πόμπες για να γίνεται χοχόϊν. Άκου επίγνωσην των τοπικών συνθηκών!

Πέρα που τούτα ούλλα, εφανταστήκετε ίντα πλάκαν εννα είσιεν τούτη η σειρά κόμικς; Τζιαι για να το πάρω ένα σκαλί πιο πάνω, εφανταστήκετε έναν Κυπραίον σούπερ ήρωα να σώζει τον κόσμον κάθε λλίον; Επειδή εν πολλά καλή ιδέα για να την αφήκουμεν να πάει χαμένη, προαναγγέλλω τωρά το πρώτον επεισόδιον των περιπετειών του με τίτλον Uranius: a superhero in her Majesty's Service. Τζιαι έτσι για να πιάσετε μιαν γεύσην, διώ σας το κκόσεπτ: ο κατά κόσμον Κωστής Γιαννή, κυκλοφορεί τη μέρα με αλατζιένα ρούχα στους δρόμους της Λευκωσίας. Τη νύχτα γίνεται ο Ουράνιος, ένας ήρωας με υπερφυσικές ικανότητες που πολεμά ούλλους όσους επιβουλεύονται την αυτοκρατορία τζιαι την εκπολιτιστικήν της αποστολήν, που την Ινδία στο Γιβραλτάρ τζιαι που τη Νότιο Αφρική ως το Μπέλφαστ. Stay tuned.

Το γάλεμαν

Διαμαρτυρόμενοι απέναντι την πολιτική της κυβέρνησης στην Αγγλίαν σε σχέσην με τα πανεπιστήμια, οι φοιτητές εξεκινήσαν μιαν καμπάνια διαμαρτυρίας που ονομάζεται γάλεμαν (milking). Αντί η κυβέρνηση να παρέχει την εκπαίδευση μούχτιν ζίχτιν όπως θα έπρεπεν, γαλεύκει τους φοιτητές αυξάνοντας τα δίδακτρα.

Οπότε αντί να κάθουνται οι φοιτητές να τους γαλεύκουν, λούννουνται το γάλαν μόνοι τους. Κυριολεκτικά. Σε άσχετες φάσεις τζιαι σε δημόσιους χώρους λούνουννται μιαν πότσαν γάλαν. Μες το δρόμον, ομπρός που μιάν βιτρίναν, μες το πάρκον, έξω που τη βιβλιοθήκη, πας σ 'ένα στυλλούδιν, σ' ένα ράουντ αμπάουτ...

Αντί να μας γαλεύκετε, εμείς εννα τα λουθούμεν. Λουθείτε τα τωρά!