İsyan θα πει εξέγερση

Μιάν τζι επιάσαμεν την προηγούμενην φοράν την κουβένταν των εξεγέρσεων, αλλά τζιαι με αφορμήν το τι γίνεται στην Τουρκίαν, αθθυμήθηκα τα τούτα:

Μια κουβέντα για τες οικονομικές κρίσεις τζιαι τες εξεγέρσεις στην Οθωμανικήν Κύπρο


Τζιαι αλλό μια μαζίν με τον Νίκον Μούδουρο για την κινητοποιήσεις των Τουρκοκυπρίων


Τζιαι επειδή τα μέτωπα εν πολλά, ένα bonus track:

Η ιστορία (τζιαι η γενεαλογία) ενός τραουθκιού

«Προσοχή: Αποστρατικοποιημένη ζώνη. Η λήψη φωτογραφιών, το να τραγουδάς, και το να υπερασπιζεσαι την ελευθερία απέναντι στις κατοχές, είναι ελεύθερα και αναγκαία»

Έσιει που το 2010 που οργανώνεται κάθε χρόνον η Αντιμιλιταριστική Ειρηνευτική Επιχείρηση. Κάθε χρόνον επήαιννα να ακούσω τους bANDiSTA, τζιαι κάθε φοράν όπως έφευκα ελάλουν να γράψω έναν κείμενον. Ποττέ εν εξόρτωσα να το κάμω. Φέτος εννα μεν τα καταφέρω να πάω, οπότε για να φκάλω το άχτιν μου είπα να κάτσω να γράψω το μαυρογιέρημον το κείμενον τωρά.

Τους bANDiSTA έμαθα τους τον Γεννάρην του 2011, μες τα Συλλαλητήρια Κοινοτικής Ύπαρξης των Τουρκοκυπρίων ενάντια στον Ερτογάν τζιαι τα νεοφιλελέ νταηλλίκια του. Τα κοπέλια γράφουν πόμπα μουσικούαν με πολλά ξεκάθαρον τζιαι συνειδητοποιημένον πολιτικόν στίχον. Ετραγουδήσαν για τους Σάκκο τζιαι Βαντσιέττι, τους 2 Ιταλούς αναρχικούς που εκτελέσαν στην Αμερική με μιαν δίκην-παρωδία, για τη φαλλοκρατία (όπου τραγουδούν φίλες τους ως bANDSiSTA), το μιλιταρισμό, τον καπιταλισμό, τον εθνικισμό, την εισβολήν στην Κύπρο, τη μετανάστευση, το φασισμό, την αστυνομοκρατία κτλ. κτλ.

Να πάτε στο σάιτ τους τζιαι να κατεβάσετε την μουσικήν τους μουχτιν ζίχτιν. Εν πουλούν ποττέ τους δίσκους τους, τζιαι άμαν παν να παίξουν λάιβ εν πιάννουν ποττέ ριάλλια.

«Η εξέγερση του Γκιαούρ Ιμάμη» έσιει ενδιαφέρουσαν ιστορίαν ως τραούδιν. Εμφανίστηκεν πρώτην φοράν σε έναν δίσκον του Hamza Irkad, ενός Τουρκοκύπριου αντιφρονούντα που εκαταδικάστηκεν επί Ντεχτάς. Το τραγούδιν αφηγείται μιαν που τες τρεις εξεγέρσεις που εγίναν το 1833 στην Κύπρον, τζιαι ήταν η τελευταία εξέγερση στην οποίαν εσυμμετέχαν μαζίν Χριστιανοί τζιαι Μουσουλμάνοι. Το τραγούδιν εν παραδοσιακόν, τζιαι έδωσεν τους στον Irkad κάποιος Γιάννης Γεωργίου, Παφίτης συνδικαλιστής στο Λονδίνον. Σε ίντα γλώσσαν, εν ιξέρω…

Ο Irkad έβαλεν τους στίχους σε μουσικήν άλλου παραδοσιακού κυπριακού τραουθκιού, του «Dolama Dolamayı», που εν το αντίστοιχον Τουρκοκυπριακόν για το «Να σου γοράσω μηχανήν».



Μετά εδιασκευάσαν το οι Sol Anahtarı (το κλειδίν του σολ/της αριστεράς) τζιαι επικαιροποιήσαν το στο κίνημαν.



Που τζιαμαί τζιαι τζιει, επιάσαν το οι bANDiSTA τζιαι αννοίξαν του τα φτερά του.

Gavur İmam İsyanı Dolama dolamayı Getirin bağlamayı Bıktım ben bu zulümden Osmanlının elinden Amman amman elinden, yandım bak be zulmünden Ben eker ben biçerim paşa alır elimden Ben eker ben biçerim ağa alır elimden Gene gurak varıdı, Hiç yağmur yağmadıydı Tohum toprakta kaldı Mahsul hiç çıkmadıydı Paşa öşür isterdi Köylü da veremezdi Asger köye saldırdı Her şeyi yağmaladı Köylüler birlik oldu, paşaya karşı durdu Gavur İmam vurdukça, Osmanlı kaçar oldu Halk isyanı coştukça, askerler kaçar oldu

Η Εξέγερση του Γκιαούρ Ιμάμη Αφήστε την ανέμην να γυρίζει και φέρτε μου τον μπαγλαμάν εν αντέχω πκιον τούντα βάσανα που το σιέριν του Οθωμανού Αμάν αμάν, που το σιέριν του, θώρε ρε! Εκάψαν με,  εκαουρτήσαν με τούντα βάσανα! Εγιώ σπέρνω, εγιώ θερίζω, ο ππασιάς πιάννει τα που το σιέριν μου Εγιώ σπέρνω, εγιώ θερίζω, ο αγάς πιάννει τα που το σιέριν μου Πάλε είσιεν αστοσιάν εν έβρεξε τίποτες ο σπόρος έμεινεν μες την γην εν εγιωρκήσαμεν τίποτε Ο ππασιάς έθελεν τη δεκάτην τζι ο αγρότης εν ιμπόρεν να τη δώκει Ο στρατός επιτέθην του χωρκού τζι ελεηλάτησεν τα ούλλα Ο χωρκάτες ενώθηκαν, στον ππασιάν αντισταθήκαν Μόλις εχτύπησεν ο Γκιαούρ Ιμάμης, οι Οθωμανοί εχαθήκαν Μόλις άψεν η εξέγερση, ο στρατός εχάθην

Για τους στίχους τζιαι την ιστορικήν σημασίαν του τραουθκιού εν έχω πολλά να προσθέσω σε τούτα που έγραψεν η Αγκάρρα δαμαί. Μόνον ότι το τραούδιν συμπυκνώννει λλίον πολλά όσα επροσπάθησα να γράψω σε μιαν διατριβήν των 100,000 λέξεων για το πως έναν σύστημαν οικονομικής τζιαι πολιτικής εξουσίας καταρρέει άμαν ξεπεράσει την ανεχτήν γραμμήν περιθωρίου εκμετάλλευσης. Έναν σύστημαν το οποίον μες την αλαζονείαν του προκαλεί εξέγερσην που τα φέρνει ούλλα πούκουππα. Σε τούντην εξίσωσην βασικά στοιχεία εν το κλίμαν, οι ανομβρίες, το σιτάριν τζιαι ο επισιτισμός. Συνθηκες δηλαδή που ξεπερνούν τα όρια της βιωσιμότητα τούντου συστήματος. Τζιαι για να μεν ιξιχαννούμαστιν, επειδή οι εξεγέρσεις εν πολλές τζιαι διαφόρων λογιών, σήμερα εν τζιαι η επέτειος του Φέργκιουσον.

Το τραούδιν έκαμεν το κύκλον του άμαν εγυρίσαν οι τροσιοί, όταν ήρταν οι Monsieur Doumani με την δικήν τους διασκευήν. Δώστε προσοχήν στην υπόκρουσην με τα συνθήματα που την αντισυγκέντρωσην ενάντια στους φασίστες τον Γεννάρην του 2013 στη Φανερωμένην.



Η συναυλία εν την Παρασκευήν στην πλατείαν του Σελιμιγιέ.

Για παραπάνω πληροφορίες, πηαίννετε δαμαί.

.

Harris, κατά το Tassos

Επήεν ο μέτρ των δημοσιών σχέσεων του οποίου η δουλειά είναι εξηγά στους ιθαγενείς τι εστί οικονομία να μιλήσει στο συνέδριον του Economist. Η ομιλία του εν που δαμαί.

Economist Conference: Cyprus on the Mend?

25 November 2013, Hilton Park, Nicosia

Harris Georgiades, Minister of Finance

Ladies and Gentlemen,

Thank you for the invitation and for the opportunity to participate in this open discussion.

Let me also welcome once again the Troika mission chiefs to Cyprus but especially let me welcome Christos Staikouras, the Alternate Finance Minister of Greece, and to comment him on the efforts and determination of the Greek government and the Greek people.

Dear Friends,

Is Cyprus on the mend, we are being asked…?

Is the stability programme leading Cyprus to growth and prosperity?

One could say that this, in fact, is the 20 or the 23 billion Euro question. That’s the total of the bail-in imposed on uninsured depositors, together with the financial envelope of the programme and the top-up expected from privatisation and the asset-to-debt exchange. So one could say, it better work!

But let us take a step back. Because, if we are to determine if Cyprus is on the mend, we must ask: What was the problem in the first place. What is it that trying to mend?

The problem of the Cypriot economy relates, on the one hand,to the unsustainable course of our public finances. The public sector was spending more and more, even as revenues started to contract due to the dampened economic activity.

The direction of public expenditure was not well though either, as it primarily and increasingly comprised of payroll and pensions related expenditure. And also of rising but nontargeted and rather inefficient welfare spending. Successive tax hikes started being imposed to maintain the rising public expenditure long-before there was and MoU. And this, of course, further dampened economic activity.

But there were problems in the private sector also. The private sector was also spending more than it was earning or producing. And this relates directly to the oversized local banking sector and to the unsustainable credit expansion of the past decade.

The banking sector was financing not so much real investment that would in turn boost the productive capacity of the country but rather consumption and a property bubble. Lending was offered not so much on the basis of well though business plans and an assumed ability to re-pay but on the basis of collateral.

Collateral, by the way, which until now was practically impossible to seize.

So the problem was, in fact, multidimensional and it was major. Even the loss of access to the markets for Cyprus, back in spring 2011, was met with indecision and hesitation. Unwise political decisions were coupled with outright negligent and possibly criminal acts in the banking sector. The point of no return was reached earlier this year.

And here is where the economic adjustment programme or to refer to its full name, the Memorandum of Understanding on Specific Economic Policy Conditionality, comes in.

This is an ambitious and demanding programme with very tight timeframes and very specific policy directions. Let us highlight the word conditionality because it should be clear to everyone that the lending from the ESM and the IMF, even though attractive in servicing and repayment terms, is only offered on the basis of this policy conditionality. In any case, it is a programme which we are committed to implement fully and effectively.

The first pillar relates to the restructuring, recapitalisation and enhanced supervision of the banking system. Considering that the banking system was on the brink of collapse just a few months ago, and despite some regrettable delays that followed, the progress done so far has been quite remarkable.

The second pillar deals with fiscal consolidation. Here also we have been very determined to do whatever is necessary to bring public finances on a corrective course, from an early stage.

A final and important pillar has to do with measures of structural nature such as public sector reform, health care reform, welfare reform and of course the privatisation prospects.

On all these major reforms we are ready to consult and to consider all options. But we are determined to proceed. It is through such reform that we shall be laying the foundations of a new, more viable and more sustainable economic model for Cyprus.

Ladies and gentlemen,

We may not all agree on all the provisions of the MoU. It’s my signature on the document but I also have some doubts on a few things.

For instance, I am not happy with all the taxes that were included in the original MoU. Once agreed and imposed it is not so easy to go back and reverse them. But, at the very least, the emphasis of this government when it comes to fiscal consolidation is and will be on the expenditure side. We shall not be raising taxes further and this is a clear message which I would like to repeat.

There are other provisions where much depends on the implementation details. As a Finance Minister I will not be offering my consent to a National Health Plan that will run the risk of creating a new fiscal black hole. But I will be ready to offer my full support to a National Health Plan that will streamline expenditure, maximise efficiency and autonomy of public hospitals and ensure best utilisation of resources both public and private.

I could mention one or two additional issues but I will refrain from doing so because I think the facial expressions of the Troika representatives are already changing.

More importantly is should be clear that no policy document and especially no such a wide and inclusive policy document could meet the full agreement of everyone. Even if we were left without the Troika intervention we would not be able to agree fully between ourselves. Come to think of it, if we were left without the Troika we would never agree on anything between ourselves.

So we should move ahead. We have an action plan. It includes much of what should have been done in Cyprus a long time ago. It is a plan that aims to fix the public finances and the banking system and not only. It is up to us to complement it with initiatives that will encourage entrepreneurship and investment.

We have a plan, let’s stay focused and let’s do the job.

Thank you very much.

Εν θα σχολιάσω τα εγγλέζικα του κύριου Harris (μας) που εν ούλλον λάθη.

Ούτε εννα σχολιάσω το χιούμορ επιπέδου τριτοκλασσάτου manager περιφερειακών γραφείων πολυεθνικής εταιρίας που επήεν να πουλήσει πνεύμαν σε corporate συνέδριον σαββατοκυρίακου. Σαν το παρέαν δαμαί έναν πράμαν: 

Αλλά θκυό πράματα εν ιμπορώ να μεν τα σχολιάσω.

1. "Successive tax hikes started being imposed to maintain the rising public expenditure long-before there was and MoU." Ώστε;;;... Καλάν, ότι λαλούν πελλάρες εξέραμεν το, αλλά να λαλούν τζιαι πελλάρες που εν τέλλεια αντίθετες της πραγματικότητας; Τόσον ο φόρος εισοδήματος, όσον τζιαι ο εταιρικός φόρος εππέφταν σταθερά που το '90... Αλλά σιγά μεν κοιτάξει τα στοιχεία του υπουργεόυ του. Εκτός βέβαια τζι αν εσύχχισεν το tax hikes με το plummeting taxes. Γιατί αν νομίζει ο Harris ότι ποθαμμάζεται που λλόου του ο κόσμος επειδή εσπούδασεν στο University of Reading, γελιέται.

2. Καλάν σιόρ, νομίζει που τ' αλήθκεια ότι εννα του δώκουν brownie points άμαν τους λαλεί ότι εν περίτου μουτζιαχενντίν του νεοφιλελευθερισμού που λλόου τους; Όξα χαρκιέται ότι άμαν τους λαλεί ευτυχώς που ήρτετε να παρακάμψετε κάθε δημοκρατικήν διαδικασίαν διότι εμείς εν ήταν να τα έβρουμεν ποττέ μόνοι μας, εννα του δώκουν το Milton Friedman award for neoliberal cockiness;

Μάσιαλλα του. Τζιαι τούτος ο άθρωπος νομίζει ότι εννα γίνει πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Όχι στη διχοτόμηση της Τράπεζας Κύπρου.

(με αφορμή το σημερινό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Αλήθειας με τον ίδιο τίτλο)

του Δημήτρη Δημητρίου.

Διεκδικούμε λύση, υπό τις περιστάσεις δίκαιη και λειτουργική, χωρίς την επιδιατησία της Τρόικας. Λύση που θα αποφασίσουμε εμείς, που να αντέχει στο χρόνο και που να οδηγεί στον τερματισμό των περιορισμών στις συναλλαγές και στην άρση των τετελεσμένων που δημιούργησε το δίδυμο έγκλημα σε βάρος της Τράπεζας Κύπρου στις 15 και 25 Μαρτίου 2013. Όραμα μας μια Τράπεζα Κύπρου με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα. Δεν βολευόμαστε με τη ντε φάκτο διαίρεση της Τράπεζας και θα αγωνιστούμε με όλες μας τις δυνάμεις για μια λύση ομοσπονδιακή που θα διασφαλίζει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Τράπεζας, των μετόχων της, των πιστωτών της, των μεγαλοκαταθετών της και όλων των απλών και τίμιων ανθρώπων που καταθέτουν εκεί την ψυχή τους. Την ίδια στιγμή κάνουμε ξεκάθαρο προς όλους ότι δεν θα αποδεχτούμε επιβολή οποιασδήποτε λύσης. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι λύση χωρίς το σωστό περιεχόμενο δεν μπορεί, και δεν θα αφήσουμε, να επιβληθεί. Τούτη η Τράπεζα δεν έχει κρικέλια για την πάρουν στον ώμο και να φύγουν…

Τα αθέατα μαθηματικά της κρίσης, ή η ανομολόγητη βία τούτων ούλλων που εναντιώννουνται στη βία απ' όπου τζι' αν προέρχεται

Αναδημοσίευση που δαμαί.

Έχει όνομα: τη λένε Βαρβάρα Αργυρίου. Και ήταν η μητέρα μου

Του γιου της Πέτρου Αργυρίου (agriazwa.blogspot.com)

(Η μητέρα μου Βαρβάρα Αργυρίου, με την λατρεμένη της κορούλα, Καλοκαίρι 2012)

Δεν κρατάω πλέον λογαριασμό για τις αυτοκτονίες της κρίσης. Είμαι όμως απόλυτα βέβαιος ότι από χθες είναι +1. Και είμαι τόσο βέβαιος, γιατί αυτό το +1 που προστέθηκε στα μαθηματικά του θανάτου ήταν… η μητέρα μου.

Από τους γονείς μου αποσυνδέθηκα συναισθηματικά πολύ νωρίς γιατί εκείνοι υποστήριζαν το σύστημα και με προετοίμαζαν για αυτό όπως κάναν όλοι οι νοικοκυραίοι της εποχής.

Στα εφηβικά μου μάτια, η συναισθηματική μου απομάκρυνση από τους γονείς μου ήταν μια τιτάνια μάχη κατά του συστήματος που γνώριζα από τα μικρά μου πόσο στρεβλό και διεφθαρμένο ήταν χωρίς να χρειάζομαι κάποια δηλητηριώδη πολιτική κατήχηση για να με προγραμματίσει.

Φυσικά, όσο δίκιο και αν είχα, είχα άδικο. Γιατί οι γονείς μου, όπως εκατομμύρια άλλοι γονείς, ήταν απλοί και αφελείς άνθρωποι που παγιδεύτηκαν από την γαλαντόμο τοκογλυφία του συστήματος της εποχής τους.

Σφάλμα θανάσιμο για αυτούς και τη γενιά μου και όσες άλλες γενιές απομένουν να ρθουν, αλλά σφάλμα που οφειλόταν στην άγνοια.

Ακριβώς χάρη στην πρόωρη αποσύνδεση μου και στην απόρριψη όλων των γονεϊκών στερεότυπων μπορώ αντικειμενικότατα να σας πω:

Η μάνα μου ήταν αγία. Όπου έβλεπε ανάγκη έστεργε. Πέρασε χρόνια ολόκληρα στα νοσοκομεία της ντροπής και της οδύνης και έκανε εθελοντικά τη νοσηλεύτρια και την ψυχοπομπό σε δεκάδες συγγενείς, γνωστούς και αγνώστους.

Αγκάλιαζε όποιο παιδί βρισκόταν στο διάβα της.

Η ψυχή της δεν είχε το παραμικρό ψεγάδι. Τον παραμικρό δόλο.

Η ανεξάντλητη αγάπη της ήταν η συνδετική κόλλα για την οικογένεια όλη.

Αεικίνητη, με μια ζωντάνια που έβαζε κάτω όλα της τα παιδιά μαζί.

Σήκωσε τόσους σταυρούς αγόγγυστα. Ποτέ δεν διαμαρτυρήθηκε για τίποτα. Δε ζήτησε τίποτα.

Όλα για τους άλλους.

Η Βαρβάρα για όλους και κανείς για τη Βαρβάρα. Δε καταδεχόταν να ζητήσει βοήθεια.

Τα τελευταία χρόνια ήταν τα πιο δύσκολα της ζωής της, ακόμη και με τα τόσα που είχε περάσει.

Η κρίση μπήκε στη ζωή της, στο νοικοκυριό της. Το μέλλον των τριών παιδιών της, όλα τους σπουδαγμένα, πουθενά στον ορίζοντα. Η σύνταξη του άντρα της καρατομήθηκε βάναυσα. Σύνταξη δουλεμένη και πληρωμένη μέχρι την τελευταία της στιγμή πήγε κάτω από το μισό. Σύνταξη κλεμμένη από τους πολιτικούς αλήτες.

Η γκρίνια του πατέρα καθημερινή. Η πίεση αφόρητη. Η ψυχική επίθεση από τα μήντια που ήθελαν να μας κάνουν να συμμορφωθούμε με τη μαζική κλοπή περιουσιών, αξιοπρέπειας και ζωής, αδιάκοπη.

Η μάνα σήκωνε τους σταυρούς όλων. Δούλευε ασταμάτητα στο νοικοκυριό της, με νυχτερινά τιμολόγια για να σώσει κανά ευρώ.

Αμείλικτη με τον εαυτό της. Αδυσώπητη. Κοιμόταν 4 ώρες την ημέρα για να τα έχει όλα στην εντέλεια.

Πριν από 20 μέρες, αιφνίδια, κάτω από όλη αυτή την πίεση και με τον όλο πόνο που είχε στωικά συσσωρεύσει η καλή μου μάνα κατέρρευσε.

Το μικροσκοπικό ζωντόβολο με την τόση ζωή έγινε σκιά του εαυτού της.

Δεν ήθελε να φάει. Δεν ήθελε να μιλήσει.

Μάταιοι οι γιατροί.

Κάποτε η μάνα μου, με τις εκλάμψεις θυμοσοφίας που είχε, με είχε αγγίξει βαθύτατα λέγοντας μου: Παιδί μου σε θαυμάζω: Είσαι σαν το φοίνικα. Κάθε φορά που πέφτεις σηκώνεσαι.

Προσπάθησα να της αντιγυρίσω το δάνειο ψυχής. Να της πω μάνα, θυμάσαι; Φοίνικας είσαι και εσύ.

Μα το σκοτάδι είχε σβήσει τον σπινθήρα της,

Μες στη θολούρα της έλεγε παλαβομάρες. Έλεγε στα παιδιά της, σε εμάς, πως αυτή μας δολοφόνησε. Πως μας κατέστρεψε. Ζητούσε κατανόηση για το έγκλημα της. Ζητούσε να παραδοθεί στους αστυνομικούς. Ζητούσε την παραδειγματική τιμωρία της. Τιμωρία γιατί όλη τη ζωή της ήταν αγία.

Η τηλεόραση μιλούσε από μέσα της. Έλεγε πως αυτή τα έφαγε όλα. Τα δισεκατομμύρια. Αυτή τα έκλεψε. Ζητούσε να παραδοθεί στην αστυνομία.

Καταλάβαινε το σκοτάδι στο μυαλό της. Την ήξερε την αρρώστια πολύ καλά τόσους και τόσους που είχε συνοδοιπορήσει καρτερικά στο τελευταίο τους της ζωής ταξίδι.

Δε θα παραδιδόταν στην ασθένεια.

Τη χάσαμε μέσα από τα χέρια μας.

Όταν άλλοι στην ηλικία της τρέμουν το θάνατο, αυτή, εκείνα τα μοιραία δευτερόλεπτα που ο πατέρας μου πήγε να σβήσει το μάτι της κουζίνας, άνοιξε το παράθυρο της κρεβατοκάμαρας και έκανε την ηρωική της έξοδο. Σιωπηλά, αδιαμαρτύρητα, πήρε τους σταυρούς της μαζί της, να βαρύνει το σώμα της πούπουλο των 43 κιλών, να την πάρει στα σοβαρά ο θάνατος που εκείνη πάντα τον έπαιρνε αψήφιστα σε σχέση με τον εαυτό της.

Δεν έκανε ο θάνατος ηρωίδα τη μάνα μου. Όχι όπως έγινε με τον ήρωα Δημήτρη Χρίστουλα. Ηρωίδα ήταν η μάνα μου στην καθημερινότητα της. Μια μικρή καθημερινή ηρωίδα.

Ακούσαμε κραυγές από κάτω.

Μόλις την είδαμε από το μπαλκόνι πεσμένη δίπλα στα σκουπίδια, ο καθένας από εμάς, από την οικογένεια της που λάτρευε, σπάσαμε. Η κολώνα του σπιτιού μας είχε σπάσει, τα κόκκαλα της είχαν σπάσει.

Πέσαμε ο καθένας από εμάς σαν χάρτινοι πύργοι στο πάτωμα σφαδάζοντας από τους λυγμούς.

Κατεβήκαμε κάτω, μέσα στο κεραυνόπληκτο πλήθος.

Η μάνα μας μας άφησε έτσι όπως την θυμόμασταν: ούτε αμιχή. Ούτε σταγόνα αίματος να κηλιδώσει την όψη της.

Όλα μέσα της. Όλη η ζημιά εσωτερικά. Όπως στη ζωή, έτσι και στο θάνατο. Το κοριτσάκι μας.

Ο πατέρας μου τραβούσε τα μαλλιά του. Το σπουργιτάκι μου. Το κατσικάκι μου. Αχ περιστεράκι μου!

Ήταν ακόμη ερωτευμένος μαζί της, με την σύντροφο της ζωής του. Δεν έκλαιγε για αυτόν. Για εκείνη έκλεγε. Κανείς δεν έκλαιγε για τον εαυτό του. Όλοι κλαίγαμε που χάθηκε κάτι τόσο σπάνιο.

Είμαι δολοφόνος φώναζε ο πατέρας μου. Είμαι εγκληματίας.

Όχι ο πατέρας μου δεν ήταν δολοφόνος. Ένας καλός άνθρωπος είναι. Χωρίς πλέον τη λατρεμένη του σύντροφο.

Η μάνα μου δεν άφησε σημείωμα. Δεν προλάβαμε να πούμε ένα αντίο, να ακούσουμε τις τελευταίες της επιθυμίες, να της κρατήσουμε το χέρι, να της χαϊδέψουμε τα μαλλιά, να της δώσουμε ένα φιλί στο μάγουλο. Έφυγε μπροστάρησα, περήφανη και μόνη.

Ο θάνατος της μάνας μου θα μας αφήσει με ακόμη περισσότερα χρέη. Όπως είχα προβλέψει χρόνια πριν για τη χώρα, μετά βίας μπορούμε να θάψουμε τον νεκρό μας, τόσο ζωντανό μέχρι πριν από μερικές στιγμές.

Μας άφησε όμως μια πλούσια κληρονομιά. Την τεράστια ψυχή της. Ένα μικρό κομματάκι από την ψυχή της να δέσει τη ραγισμένα μας από τον τόσο άδικο χαμό της καρδιά μας. Να μας κάνει όχι σκληρότερους αλλά καλύτερους ανθρώπους. Μια κληρονομιά που οφείλουμε να τιμήσουμε. Ελπίζω, μόνο να ελπίζω μπορώ, πως θα φανούμε αντάξιοι του κληροδοτήματος της. Της αγάπης της για όλους τους ανθρώπους.

Ήμουν από τους πρώτους που κατέδειξα το θέμα των αυτοκτονιών της κρίσης. Μια από αυτές ήρθε και στοίχειωσε το σπίτι μας και τη ζωή μας.

Η μάνα μου προσπαθούσε να μας πείσει πως ήταν δολοφόνος. Πως μας σκότωσε. Η μάνα μου δεν ήταν δολοφόνος. Ήταν αγία.

Ο πατέρας μου φώναζε πως ήταν δολοφόνος. Πως την άφησε να πεθάνει. Δεν είναι δολοφόνος. Είναι ένας καλός άνθρωπος.

Ούτε εγώ είμαι δολοφόνος ούτε κανένας από την οικογένεια μου.

Ξέρω όμως ποιος είναι ο δολοφόνος της μάνας μου. Δεν ήταν το χέρι του βέβαια που την έσπρωξε από το παράθυρο. Αυτό έγινε με τη δική της βούληση και με το ανίκητο της, ηρωικό σχεδόν πείσμα στην αξιοπρέπεια.

Ήταν όμως αυτός ο δολοφόνος που έβαλε τη μεγάλη και ασήκωτη κοτρώνα πάνω στην πλάτη της, ακριβώς πάνω από τους σταυρούς της που για δεκαετίες πρόθυμα και αγόγγυστα σήκωνε με τα 43 της κιλά.

Ήταν όμως αυτός που την ανάγκασε, αυτή την αεικίνητη ακαταπόνητη γυναίκα να ακινητοποιηθεί στο κρεβάτι της ντροπής δίπλα στο παράθυρο στης απόδρασης της από την ζωή. Και μόνο αυτό το παράθυρο μπορούσε να δει πλέον σαν έξοδο από ένα πόνο εσωτερικό τόσο φριχτό που ούτε να τον ψελλίσει δεν μπορούσε.

Αυτός ο δολοφόνος, ο κατά συρροή δολοφόνος με την άδεια και την ασυλία να σκοτώνει με δηλητήρια ή σιγαστήρα, είναι το πολιτικό σύστημα της χώρας. Και για αυτό το τέρας πρέπει να επανέλθει η θανατική ποινή.

Καλή ανάπαυση Βαρβάρα μας, γλυκό μας κοριτσάκι!!!

Το πλυντήριον εχάλασεν...

...όσες επανεκκινήσεις τζιαι να κάμεις, τίποτε εν γίνεται. 

Αναδημοσίευση που δαμαί

Cyprus Bank Deposits Plunge By Most Ever During "Capital Controls" Month

Submitted by Tyler Durden on 05/29/2013 10:40 -0400

Following the improvised and very confused bail-in of the Cypriot banking system in mid/late March, one of the key requirements was to contain the liquidity within territorial Cyprus, and prevent the outflows of critical bank funding liabilities - i.e., deposits - abroad thus causing a waterfall cascade of ever increasing capital needs and bigger and better bailouts. Thus capital controls, which two months after the bailout, are still in place. Judging by just released Cyprus Central Bank data they failed. Because even though the deposit outflow in March, when the fiasco happened, was a moderate €3.8 billion, which the European politicians promptly pointed to as confirmation of a job well done, it was the April outflow that was the jawdropping number.

In a month in which deposit flight should have been largely contained, Cyprus banks saw a record outflow of 6.4 billion, or 10% of its entire deposit base, in one month!

But the sad punchline is that while deposit flight by domestic residents was an unfortunate if explainable €3 billion, it was the €3.1 billion in deposit reduction by "Non-Euro Residents" - read Russians, who circumvented capital controls, and pulled a whopping 16% of their entire deposits held in the tiny and now completely insolvent island nation.

Total Cyprus bank deposits: no need to show the arrow at the right side.

And the monthly change broken down by sector:

Unless Cyprus implements some controls that truly work, at this pace its entire banking system will be completely deposit-free in under one year. And it will need to sell much more than all its gold to continue keeping the Troika happy and in compliance with all the future (because there will be many more) bailouts.

Source: Central Broke of Cyprus

Η ομιλία του Ερτογάν άμαν εστράφηκεν που Μαρόκο, Αλγερία τζιαι Τυνησία

Here is a full translation of Prime Minister Recep Tayyip Erdogan's speech at the airport upon arrival from Tunisia (6/7.6) by Dr. Ayşe Zarakol (University of Cambridge):

 A video of the speech in Turkish can be found here.

[Translation based on Hurriyet’s transcription and my personal viewing of the speech. A.Z.]

Dear brothers, dear Istanbulites, dear fellow journeymen! I salute my grandmothers and sisters! I salute farmers, peasants and workers who earn their bread with sweat. I salute my young brothers who are as great, proud and dignified as Turkey itself. I salute Istanbul’s sister cities Sarajevo, Baku, Baghdad, Damascus, Gaza, Mekka and Medina from Istanbul.

[Crowd chants “Allahu Ekber”/”God is Great”]  

I salute Istanbul over and over again, of course. I salute Istanbul with all of its neighborhoods and streets from my heart. I brought you greetings from my brothers in Morocco, Algeria and Tunisia. May God make our collaboration everlasting. We have never been on the side of breaking hearts but on the side of mending them. We have stood erect but not poignant.

[Crowd chants: Istanbul is here, where are the “capulcus [bums]”?]

We have no business with fighting, hitting and breaking, or vandalism. My esteemed brothers, we know how to build. I underline this point: we came to these days despite the monetary interest lobby. And this interest lobby now thinks it can threaten us with stock market manipulations.They should realize this very well. We will not let them eat the sweat of this nation. If a bank’s CEO comes out and says he is on the side of the organizer of this vandalism he should know that he will incur our wrath [translator’s note: Erdogan is referring to the Garantibank CEO here, who sympathized with the protesters two days ago, following great public resentment of the same conglomerate's NTV television having a near blackout of the protests]. We carrived at these days by growing Turkey’s economy. We came here by uplifting the people. The whole world talks about Turkey now, talks about the Turkish people. Why is this happening now? We came to these days believing victory comes to those who are patient.

Everyone should know we came to these days growing Turkey in brotherhood. We never discriminated against any one of the 76 million. My brothers, some say “He thinks he is the Prime Minister of 50 per cent.” A curse on your tongues. We have said until today that we are the servant of 76 million. We have brought services from the Easternmost point of Turkey to the West with no discrimination. Those who stand against us are against us because of who is providing this service. They say “we will succeed in getting what we could not in the ballot box outside of the ballot box.” No one’s beliefs are excluded by us. Look, I don’t just mean the 50 per cent. We are the servant, not the master, of 76 million. We are Turkey, together. We look at what is happening in Turkey in all our objectivity, analyze it, judge it, then we act. AK Party never aims at polarization. Yet they should know…we are the generation of Asim [translator’s note: he is referring to a poem by early 20th century poet Mehmet Akif Ersoy describing the ideal Muslim youth]. Some people do not care for this. What does Akif say:

“I cannot condone tyranny, nor love the tyrant, I cannot swear at the past for the sake of the future. If someone attacks my ancestors, I strangle them! But you cannot! At the very least, I tell them to be gone… If I appear soft headed, who said I am a meek sheep? You may cut my throat but not pull it! I am the enemy of the oppressor, but love the oppressed…”

My dear brothers, it is the nation that gives the trust [the item for safekeeping], and only the nation can take it away. No one outside of the nation can reach for it. No one can aim for it outside of the ballot box. We have kept this sacred trust for ten years, protecting it with our life. We will continue to do so from now on.

We cannot allow anyone in this country to commit illegal acts, to threaten democracy, to smash and burn with vandalism, to attack cities and public property. These protests, supposedly for the sake of not even 15 trees in Gezi Park, now have left three people dead. Two youths have lost their lives, one police captain has been martyred.

My brothers, however important these youths’ deaths were, so is the martyrdom of my police officer. [Crowd shouts: not the two of them] Whose police is this? For what purpose does it serve? It serves for our safety. It sometimes fights against terrorists, sometimes against anarchists, sometimes against vandalism. They say, “withdraw the police.” This is not no one’s land. Our police has done its duty against those who harm public property and even attack people. They may have sometimes used force excessively. For such officers, as my deputy has said, our interior minister is doing what is proper. No one has the right to attack us over such issues. Our police captain’s unborn child was orphaned in the womb. Our cities were looted, they have gone so far as to burn the Turkish flag. They attacked a poor youth who earns his living collecting paper from the streets. [Crowd shouts: He is twelve!] They say “I am a journalist”, “I am an artist”, “I am a politician” and provoke with utmost lack of responsibility. These protests, which are no longer democratic but rather vandalistic, must end right now. Our citizens who have been manipulated by terror organizations must now see the game that is afoot and withdraw.

Whatever we will do, we will do it with law and democracy. Every other way must be seen as illegitimate by the 76 million and be opposed by us. Dear brothers, for the last ten days, you have not compromised your pride, common sense and right-mindedness. From here, we will go to our homes.

[Crowd chants for a long time: “Give us permission, we will raze Taksim to the ground.” The Prime Minister waits for them]

You do not have pots and pans in your hands, do you? This is very important. You are not like those who take to the streets with pots and pans. This youth here will be walking around with computers in their hands. We will continue our struggle for Turkey’s destiny with determination. Dear youth, my brothers, you are the hope of those who are oppressed. You are role models for the Middle East and the Balkans. You will think big, you will act big and take big steps towards big goals. You will not be played, you will not be fooled, you will not deceive.

I thank you all. In your person, I embrace all of Turkey’s youth. I salute all my brothers’ in this world. Dear Istanbulites, rest assured, no one can stop Turkey’s except Allah. I wish God’s grace upon our martyred police officer and the two youths who lost their lives and their relatives. I say: Rejoice if we die now, rejoice if we go home. Do not think for a moment this wheel will get stuck behind this bump. Tomorrow, is ours, is of course ours. May Allah be your companion and your aide, may your fate be clear [translator’s note: he is quoting poetry here, this time by Necip Fazil Kisayurek]. I entrust all of you to God.

Το δίπολο Ισλάμ-Κοσμικότητα δεν αρκεί στην κατανόηση των γεγονότων στην Τουρκία

του Δημήτρη Δημητρίου

Η επικρατούσα προσέγγιση και οι μέχρι σήμερα αναλύσεις στην Κύπρο, αδυνατούν κατά την άποψη μου να ερμηνεύσουν τις σημερινές εξελίξεις στην Τουρκία.  Δεν είναι όμως σημερινό φαινόμενο. Συνήθως εξελίξεις στην Τουρκία γίνονται αντιληπτές (αν αυτές γίνουν αντιληπτές)  με καθυστέρηση χρόνων. Η ανάλυση μας για την άνοδο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Κ.Δ.Α.) το 2002 και η σειρά των γεγονότων που οδήγησαν στο 2004 έχουν συζητηθεί πολύ. Αποτέλεσμα ήταν η ανακάλυψη του διπόλου ισλάμ-κοσμικότητας, όταν πια όμως το Κ.Δ.Α. είχε ήδη αρχίσει εμφανώς να κερδίζει έδαφος και να μετασχηματίζει την Τουρκία στα μέτρα του, αντικαθιστώντας το παλιό κατεστημένο με ένα δικό του. Μέχρι τότε, ακόμα και όταν η μάχη δινόταν με σφοδρότητα, πιστεύαμε οτι η ηγεμονία του κεμαλισμού και των πυλώνων του (στρατός, δικαστική εξουσία, γραφειοκρατία, ΜΜΕ, κοσμική επιχειρηματική ελίτ) ήταν τόσο παγιωμένη και τόσο παντοδύναμη που ζούσαμε περίπου με την ιδέα ότι τίποτα δεν άλλαζε.

Σήμερα, με αφορμή τα γεγονότα της Πλατείας Ταξίμ συνειδητοποιεί κανείς από τις αναλύσεις που ακούει ότι και πάλι η επικρατούσα θεώρηση περιορίζεται σε ελλειπή, αν όχι ξεπερασμένα ερμηνευτικά σχήματα, ερμηνεύοντας τις διαδηλώσεις, την ένταση, το αίτημα της Πλατεία Ταξίμ, την κρατική βία μέσα από τη διαμάχη ισλάμ-κοσμικότητας.

Όσο και αν αυτό κάνει τα πράγματα πιο σύνθετα, όσο και αν αυτό δεν βολεύει, δεν είναι δυνατή η πλήρης κατανόηση του τι συμβαίνει όσο από την ανάλυση απουσιάζει το βασικό στοιχείο της νεοφιλελεύθερης πορείας της τουρκικής οικονομίας και κοινωνίας την τελευταία δεκαετία. Ασφαλώς και είναι εμφανής η στροφή προς τη συντήρηση και το Ισλάμ. Αυτή όμως δεν μπορεί να απομονωθεί από την ξέφρενη νεοφιλελεύθερη πορεία των τελευταίων χρόνων ούτε χάριν απλοποίησης του ερμηνευτικού σχήματος ούτε για να επιβεβαιωθούν αυτοεκπληρούμενες  αναλύσεις. Πρόκειται για ένα ισλαμικής κοπής νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό που εργαλειοποιεί την θρησκεία στην υπηρεσία του κεφαλαίου, και είχε ως στόχο να εντάξει τις ισλαμικές μάζες της Ανατολίας και βεβαίως το ανερχόμενο (τότε) ισλαμικό κεφάλαιο στο εθνικό και παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, προσφέροντας την ίδια στιγμή το μοντέλο, τον τρόπο για την ένταξη άλλων ισλαμικών κοινωνιών κατά το επιτυχημένο παράδειγμα της Τουρκίας. Ισλαμιστές καλβινιστές τους είπαν. Ένας φίλος  έγραψε  «αλλό λλίον εννα μας πουν ότι ο Μωάμεθ εφηύρε τον καπιταλισμό». Δεν το είπαν έτσι αλλά η προβολή του Μωάμεθ ως εμπόρου και επομένως η νομιμοποίηση μέσω της θρησκείας της συσσώρευσης χρήματος και κέρδους έχει ακριβώς τον ίδιο στόχο. Το σχήμα του συμπύκνωνεται στη λογική του τριγώνου: νεοφιλελεύθερο άρα ισλαμικό και τουρκικό, ισλαμικό άρα νεοφιλελεύθερο και τουρκικό, τουρκικό άρα ισλαμικό και νεοφιλελεύθερο. Αν η ανάλυση αγνοήσει το στοιχείο του νεοφιλελευθερισμού αγνοεί το ίδιο το Κ.Δ.Α., την ιδεολογία του, το ρόλο και την επιρροή του στην τουρκική κοινωνία και το μετασχηματισμό της καθώς και το ρόλο του ως προς τη μοντελοποίηση της Τουρκίας για τους υπόλοιπους μαθητές.

Σε αυτή όλη την πορεία μετασχηματισμού η κεμαλική αυταρχικότητα αντικαταστάθηκε σταδιακά, παρά την αρχική αισιοδοξία μερίδας διανοουμένων, φιλελευθέρων εντός αλλά και εκτός Τουρκίας, από μια νέα αυταρχικότητα με κεντρικό πρόσωπο και σύμβολο τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της χώρας. Στρίμωγμα της δημοκρατίας στη γωνιά, ποινικοποίηση της αντίθετης άποψης, νομοθεσίες συντηρητικοποίησης της τουρκικής κοινωνίας (αλκοόλ, αμβλώσεις, περιορισμοί στο «χάπι της επόμενης ημέρας», ανύπαντρες μητέρες, κτλ) καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, άθλιες εργασιακές συνθήκες στο βωμό της ανάπτυξης, βίαιη καταστολή των ψηγμάτων εργατικού και αριστερού κινήματος, περιορισμός ελευθεριών, απαγόρευση ειρηνικών διαδηλώσεων (για παράδειγμα την πρωτομαγιά στο Ταξίμ), έλεγχος των ΜΜΕ. Μια παρέμβαση στην κοινωνία που φτάνει μέχρι και την αλλαγή του αστικού ιστού και χώρου, που το ΚΔΑ ιδεολογικοποιεί και νοηματοδοτεί μέσα από τις δραστηριότητες της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Κοινωνικών Κατοικιών (ΤΟΚΙ), η οποία δημιουργεί πρότυπους αστικούς πυρήνες μέσα από τα προγράμματα σχεδιασμένης αστικοποίησης σε ολόκληρη την Τουρκία και απευθύνονται στα χαμηλά αμειβόμενα στρώματα. Οι αστικοί αυτοί πυρήνες προικοδοτούνται με όλες τις απαραίτητες «κοινωνικές υποδομές» που περιλαμβάνουν βεβαίως εμπορικό κέντρο και τζαμί. Ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, το αστικό περιβάλλον έχει λυγίσει από την πίεση της έκρηξης του κατασκευαστικού τομέα χωρίς ίχνος ευαισθησίας και πρόβλεψης για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της πόλης. Κινδυνεύει δε να επιβαρυνθεί ακόμα περισσότερο από τα μεγαλεπίβολα έργα που σχεδιάζουν κυβέρνηση και πρωθυπουργός (π.χ το μεγαλύτερο αεροδρόμιο στον κόσμο, η τρίτη γέφυρα στο Βόσπορο, κ.α.). Η υποψηφιότητα της πόλης για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών του 2020  έχει προσφέρει την τέλεια ευκαιρία.

Μέσα από όλο αυτό το άθροισμα αποφάσεων και πολιτικών δράσεων επιχειρείται εν τέλει η αυστηρή οριοθέτηση, η θεσμική κατοχύρωση (όπως για παράδειγμα μέσα από τον έλεγχο ακόμα και των ταινιών και των τηλεοπτικών σειρών) και προώθηση του προτύπου του σύγχρονου Τούρκου όπως τον αντιλαμβάνεται το Κ.Δ.Α: ένας συντηρητικός θρησκευόμενος μουσουλμάνος στην υπηρεσία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Αυτή η βία άλλοτε παίρνει την έκφανση της βίαιης καταστολής, όπως τη βιώνει η Τουρκική κοινωνία τις τελευταίες μέρες, και άλλοτε είναι μόνο ορατή στα μάτια όσων αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει και μια άλλου είδους βία που ασκείται καθημερινά στο όνομα του εκσυγχρονισμού, του εξορθολογισμού και της ευθυγράμμισης με τις επιταγές της νεοφιλελεύθερης οικονομικής θεωρίας και πολιτικής πράξης. Τα κενά που αφήνει πίσω του αυτός ο εκσυγχρονισμός έρχεται και πάλι να καλύψει με ισλαμικές αναφορές. Η απουσία του κοινωνικού κράτους και εργασιακού θεσμικού πλαισίου καλύπτει  η ισλαμική φιλανθρωπία η οποία ανέλαβε το έργο της υποκατάστασης με διττό ρόλο: Την εξάρτηση από τα ισλαμικά δίκτυα φιλανθρωπίας και την εξουδετέρωση της διεκδίκησης.  

Είναι σίγουρο ότι πολλοί θα διεκδικήσουν τη νοηματοδότηση των διαδηλώσεων της Πλατείας Ταξίμ κατά τη δική τους εκδοχή. Ήδη το κάνουν. Οι κεμαλιστές βρήκαν την ευκαιρία να μας θυμίσουν την παρουσία τους, μεταφερόμενοι μαζικά από τη συγκέντρωση τους στην ανατολική πλευρά της Κωνσταντινούπολης (Καντίκιοϊ) προς τη Δυτική για να είναι και αυτοί παρόντες στο Ταξίμ, οι φασίστες βγήκαν στους δρόμους. Εκεί που από την αρχή βρίσκονταν αντιδρώντας στη δημιουργία του εμπορικού κέντρου στη θέση του Πάρκου Γκεζί, ακτιβιστές και διανοούμενοι. Είναι και αυτή μια ενδιαφέρουσα μάχη που εξελίσσεται παράλληλα εντός και εκτός της Πλατείας Ταξίμ. Από οποιαδήποτε όμως ανάλυση δεν μπορεί να λείπει η αντίδραση στην αυταρχικότητα ενός καθεστώτος που ήρθε να «ορίσει χαλίφη στη θέση του χαλίφη» και που δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει ωμή βία κατά των πολιτών του.

Το Κ.Δ.Α. εξακολουθεί να είναι το κόμμα που κέρδισε διαδοχικές αναμετρήσεις με εντυπωσιακά ποσοστά φτάνοντας κοντά στο 50% με την υπεροχή του να είναι σχεδόν συντριπτική στην Ανατολία. Υπό αυτό το πρίσμα έχει ενδιαφέρον και η γεωγραφική ανάλυση των κινητοποιήσεων, αφού τα παράλια (Αιγαίο, Μεσόγειος κτλ), ήταν ανέκαθεν κάστρα ενάντια στην παντοδυναμία του Κ.Δ.Α. Παραμένει επίσης αγνωστο το μέλλον και η εξέλιξη του κινήματος του Ταξίμ. Παρόλα αυτά το Κ.Δ.Α. φαίνεται να έχει όμως δεχθεί ένα μεγάλο πλήγμα. Κατά την άποψη μου αμφισβητήθηκε η αίσθηση της ιδεολογικής κυριαρχίας που καλλιέργησε στην κοινωνία αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, αλλά ίσως και η ίδια η πεμπτουσία της ιδεολογίας του που συμπυκνώνεται στις δύο λέξεις που αποτελούν και το όνομα του, την ιδεολογική ετυμολογία των οποίων δανείζομαι: «Δικαιοσύνη» ως ισλαμική και οθωμανική αξία (η λέξη Adalet προέρχεται από το οθωμανικό λεξιλόγιο).  Και «Ανάπτυξη» (όχι τυχαία, η λέξη είναι αμιγώς τουρκική- Kalkınma) που παραπέμπει στην προώθηση της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς δίνοντας έμφαση σε δύο τομείς της εθνικής οικονομίας: τις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων και τον κατασκευαστικό τομέα. Δηλαδή, μια καθαρά νεοφιλελεύθερη αντίληψη της οικονομίας και μια μεταφορική σύνθεση Τουρκίας-Ισλάμ (Türk-İslam sentezi).

Αυτό όμως που παρακολουθούμε στην Πλατεία Ταξίμ είναι η σύγκλιση της κοινωνίας των πολιτών που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα αιτημάτων από την οικολογία, τα θέματα φύλου, το δικαίωμα στο δημόσιο χώρο και τα εργατικά δικαιώματα, που αντιδρά στην αυταρχικότα όχι τόσο ενός Τούρκου ισλαμιστή, όσο περισσότερο ενός σύγχρονου ηγέτη που υπακούει στις επιταγές της οικονομίας της αγοράς. Πάνω σε αυτή την κοινωνία των πολιτών, το Κ.Δ.Α. βασίστηκε από το 2002 και μετά για χτίσει το σύγχρονο πρόσωπο ενός φιλελεύθερου, προοδευτικού κεντροδεξιού κόμματος στα πρότυπα της Χριστιανοδημοκρατίας. Αν η κρατική βία των τελευταίων ημερών αλλά και ο κλιμακούμενος αυταρχισμός φανέρωνε την ύβρη του Ερντογάν απέναντι σε αυτή την κοινωνία των πολιτών, δημιουργεί τις συνθήκες για να συμμετέχουν στις καταλήψεις όχι απλά φοιτητές, διανοούμενοι, ή ακτιβιστές, αλλά και οι μέσοι πολίτες, ακόμα και ισλαμιστές ή υποστηρικτές του Κ.Δ.Α

Και κάτι τελευταίο. Στην Κύπρο οι Τουρκοκύπριοι βγήκαν στους δρόμους το 2011 αμφισβητώντας τον νεοφιλελεύθερο μετασχηματισμό της οικονομίας που επιχειρεί να επιβάλει μέσα από τα οικονομικά πρωτόκολλα η Τουρκία, την παράδοση στο τουρκικό ισλαμικό κεφάλαιο ολόκληρης της οικονονικής και επιχειρηματικής ζωής, και την ισλαμοποίηση της κοινωνίας. Διεκδικώντας εν τέλει τη διατήρηση της τουρκοκυπριακής τους ταυτότητας όπως αυτοί την αντιλαμβάνονται. Σήμερα, με αφορμή ένα άλλο πάρκο, το εθνικό πάρκο της Καρπασίας, το οποίο έχει ήδη χαριστεί στην άναρχη ανάπτυξη και την καταστροφή της πιο όμορφης ίσως περιοχής του νησιού στο βωμό του εύκολου κέρδους, οι  αντιδράσεις των τουρκοκυπρίων δεν περιορίζονται μόνο σε αιτήματα στενά περιβαλλοντικής ευαισθησίας αλλά εκτείνονται στα πεδία που οριοθέτησαν το αίτημα του 2011. Συνέχεια αυτών των κινητοποιήσεων μπορούν να θεωρηθούν και οι συγκεντρώσεις αλληλεγγύης προς το κίνημα που εξελίσσεται στην Τουρκία που οργανώθηκαν τις προηγούμενες μέρες.

Δημήτρης Δημητρίου/ 3 Ιουνίου 2013

Όταν ο Οσμάν εσυνάντησεν τον Μίλτον Φρίντμαν (ή, πώς μεταφράζεται ο νεοφιλελευθερισμός στα Οθωμανικά;)

Μιαν νύχταν πριν ακόμα γίνει μεγάλος τζιαι τρανός, ο Οσμάν, ο ιδρυτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είδεν έναν όνειρον. Έναν δεντρόν, λαλεί, εφύτρωσεν που τ' αφφάλιν του, τζιαι η σκιά του εκάλυψεν τον κόσμον ούλλον. Στην οθωμανικήν μυθολογίαν το όνειρον εκαταγράφηκεν σαν προφητικόν για την μετατροπήν ενός πριγκιπάτου σε αυτοκρατορίαν που εκτείνετουν σε τρεις ηπείρους. Αν όμως η Οθωμανική Αυτοκρατορία εκατέρρευσεν κάτω που το ασήκωτον βάρος των εθνικών νεωτερικοτήτων, το όνειρον του Ταγγίπ είναι να φυτρώσει που τ' αφφάλιν του έναν άλλον δεντρόν, το δεντρόν του νεοφιλελευθερισμού, που λίπασμάν του εν η ισλαμική ιδεολογία. Τζιαι απ'ότι φαίνεται, ποτίζεται τζιαι με γιαίμαν.

Μόνον που τούντον δεντρόν κόφκει άλλα δεντρά αβέρτα. Στο πάρκον Γκεζί δίπλα που την πλατείαν Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, έσιει λλίες μέρες που γίνεται κατάληψη ενάντια στην μετατροπήν του πάρκου σε σύμπλεγμαν εμπορικού κέντρου τζιαι πολυτελών κατοικιών. Ο δημόσιος χώρος έσιει τζιαι τον συμβολισμόν του βέβαια, αφού εκτός που το ότι η πλατεία εν παραδοσιακός χώρος διαμαρτυρίας, εσημαδεύτηκεν τζιαι που την σφαγήν της πρωτομαγιάς του 1977.

Νομίζω εν εξαναείδα κόμμαν να παίρνει τόσον κυριολεκτικά το όνομαν του. Κόμμα Δικαιοσύνης τζιαι Ανάπτυξης ακούεις. Η λέξη που χρησιμοποιούν για τη δικαιοσύνη, Adalet, εν αράπικη με σαφήν ισλαμικό τζιαι θρησκευτικό χαρακτήρα. Η Ανάπτυξη παραπέμπει στο νεοφιλελευθερισμό. Δώκε αβάττα κίνητρα στο (ισλαμικόν) κεφάλαιο, τζιαι ούλλα τα άλλα εν πελλάρες. Έτο τζι' αν ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δημιουργεί κάποιες κοινωνικές ανισότητες, εννα τες σάσουμεν με φιλανθρωπίες. Αλλό λλίον εννα μας πούσιν ότι τον καπιταλισμόν εφεύρεν τον ο Μωάμεθ. Μιλώ σοβαρά. Κάτι σαν τον Αβέρωφ, τον Ττόμην, τον Σιακόλαν ή τους συμπεθέρους έναν πράμαν, αλλά με μουστακούιν τζιαι ισλαμικήν ηθική.

Ο Ερτογάν λαλεί: "Δαμαί παλιά ήταν κήπος καλλιέργειας βιολογικών πιπερκών" (Αναφέρεται στο σπρέι πιπερκού που επίταν η Αστυνομία στους διαδηλωτές, τζιαι στη συνήθειαν του Ερτογάν να νομιμοποιεί ό,τι πελλάραν έσιει μες τον νουν του εφευρίσκοντας μιαν παράδοσην)

Έσιει περίπου έναν χρόνον που ο Ταγγίπ έφκαλεν τζιαι το σσιοινίν τζιαι το παλλούτζιν. Έκατσεν τζι εσκέφτηκεν έναν κάρον τεράστια αναπτυξιακά έργα (çılgın projeler, πελλά έργα). Όι την μιαν εννα κάμει τρίτην γέφυραν στον Κεράτιον (με κίνδυνο να καταστραφούν ιστορικά μνημεία τζιαι η ΟΥΝΕΣΚΟ να απειλά ότι εννα φκάλει την Τουρκία που την Παγκόσμια πολιτιστικήν κληρονομιάν), όι εννα κάμει τρίτην γέφυραν στο Βόσπορο καταστρέφοντας άλλον πνεύμοναν πρασίνου, όι εννα χτίσει το μεγαλλύτερον αεροδρόμιο στον κόσμον, όι εννα κάμει υποθαλάσσιες σήραγγες τζιαι σιδηροδρόμους... Αλλά το πιο πελλόν που ούλλα εν ότι ανάδοξεν του να κάμει το ευρωπαϊκόν κομμάτιν της Κωσταντινούπολης νησίν με μιαν τεράστιαν διώρυγαν. Με θκυό κουβέντες, ανάπτυξη über alles τζιαι εκσυγχρονισμός με τσιμέττον. Εκάμαν τα παλλούτζια τους χρυσά οι ντιβέλοπερς τζιαι οι εργολάβοι, αλλά με ίντα μισθούς, δικαιώματα τζιαι μέτρα ασφάλειας οι εργαζόμενοι; Οι αντιδράσεις εν έρκουνται μόνον που τα αριστερά ή τους κεμαλιστές, αλλά τζιαι που ισλαμιστές, οι οποίοι εκάμναν διαμαρτυρίες σε διάφορα φιλανθρωπικά γκάλα αθρώπων του Ερτογάν σε πολυτελή ξενοδοχεία. Τζιαι για να μεν πηαίννουμεν τζιαι μακρία, το ίδιον νεοφιλελεύθερον πρότζιεκτ ισλαμικής κοπής με τον αυταρχικόν ορθολογισμόν του "εν υπάρχει άλλη επιλογή" εφαρμόζεται πας τους Τουρκοκύπριους.

Εκατούρησες πας τον τοίχον του τζιαμιού Ταγγίπ! (που τες διαδηλώσεις αλληλεγγύης στη Βόρεια Λευκωσία)

Πακέττον με τούτα ούλλα, το αυταρχικόν καθεστώς του Κεμαλισμού αντικαταστάθηκεν με έναν αυταρχικόν καθεστώς ισλαμικού νεοφιλελευθερισμού, όπου η αστυνομία δέρνει ελεύθερα συνδικαλιστές τζιαι διαδηλωτές, κακοποιά γεναίτζιες όποτε της κατεβεί, τζιαι κατηγορά τον κάθε αντιφρονούνταν αριστερόν για συμμετοχή σε τρομοκρατικήν οργάνωσην. Η ανάπτυξη θέλει νόμον, τάξην τζιαι πειθαρχίαν. Ακούεις Ιωνά;

Με ύφος πενήντα καρδιναλίων, ο Ταγγίπ έφκαλλεν όποιον του έκαμνεν κριτικήν εχθρόν της ανάπτυξης τζιαι του ορθολογισμού, παρωχημένον τζιαι αντιδραστικόν. Για το θέμαν των διαμαρτυριών ενάντια στη δημιουργία του εμπορικού κέντρου τζιαι των πολυτελών κατοικιών, είπεν "φκαίνουν στο μεταξύ κάποιοι τζιαι λαλούν το έναν τζιαι το άλλον για το πάρκο της πλατείας Ταξίμ. Έχω να τους μηνύσω πως ό,τι τζιαι να κάμετε στο πάρκο Ταξίμ, εμείς το αποφασίσαμε [τζιαι εννοείται δαμαί χρησιμοποιεί πληθυντικόν μεγαλοπρεπείας], τζιαμαί θα αποκαταστήσουμεν την ιστορία" (Κάποτε είσιεν Οθωμανικούς στρατώνες, στο πρότυπον των οποίων εννα γινεί το σύμπλεγμα).

Πας τούντην κουβένταν, φαίνεται ότι η αστυνομία έπιασεν το υπονοούμενον, τζιαι επήεν να καθαρίσει ξεριζώννοντας κάποια αιωνόβια δέντρα, κρούζοντας τες σκηνές των καταληψιών, σύρνοντας δακρυγόνα, διώντας άγριο ξύλον, τζιαι συλλαμβάνοντας καμπόσους. Οι αντιδράσεις ήταν άμεσες την επομένην, τζιαι σιηλλιάες κόσμος εσυνάχτην να διαμαρτυρηθεί. Εγίνην ο χαμός. Τέσσερις νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες, τζιαι το κέντρον της Κωνσταντινούπολης πνιμένον μες τα δακρυγόνα, τα οποία εμπαίναν ακόμα τζιαι μες σε σπίθκια.

Τρεις σκέψεις πριν κλείσω: (α) Ο Ερτογάν απέκτησεν δύναμην την τελευταίαν δεκαετίαν τζιαι με την υποστήριξην της Ευρωπαϊκής Ένωσης τζιαι διαφόρων φιλελεύθερων διανοουμένων, ακόμα τζιαι αριστερών, με την υπόσχεσην ότι εννα αννοίξει την κοινωνίαν τζιαι θα καταλύσει το Κεμαλικόν αυταρχικόν κράτος. Τωρά που εγίνηκεν χαλίφης στην θέσην του χαλίφη, ο Φατίχ (πορθητής) Σουλτάν Ρετζιέπ εν τους χρειάζεται. Γι' αυτόν  διά τους να άψουν. (β) Ως εψές, ο Ταγγίπ έμοιαζεν άτρωτος τζιαι παντοδύναμος. Ως εψές. (γ) Για να γίνει τούτον έπρεπεν να συγκλίνει η οικονομία, η περιβαλλοντική καταστροφή, η βίαιη καταστολή των αθρωπίνων δικαιωμάτων, οι έμφυλες διακρίσεις τζιαι η κινηματική διεκδίκηση του δημόσιου χώρου. Κανέναν που τούτα ούλλα μόνον του εν θα είσιεν τούντο αποτέλεσμαν. Μπορεί να μεν ιξέρω τι θα γίνει μετά, αλλά ξέρω ότι η κοινωνία της Τουρκίας εν πολλά μπροστά. Γιατί εν είδα πουθενά ούτε στην Ευρώπην, ούτε στην Αμερικήν ούτε στην Μέσην Ανατολήν μιαν τόσον σύθθετην ριζοσπαστικοποίησην της κοινωνίας μες σε μιαν νύχταν που να συνδυάζει το κόψιμον θκυό δεντρών, τον αυταρχισμόν μιας κυβέρνησης, την περιθωριοποίησην θρησκευτικών, πολιτικών τζιαι εθνοτικών ομάδων, το κίνημαν πόλης, τζιαι τον οδοστρωτήραν του νεοφιλελευθερισμού. Το μέλλον εν δαμαί.

Που ποδά οι εικόνες της αλληλεγγύης

Τα χρέη του δραγομάνου και οι κύκλοι της (μη) βιωσιμότητας στην Κύπρο.

Το κείμενον εδημοσιεύτηκεν στο ελληνικό ηλεκτρονικό περιοδικό «Χρόνος»

Το Μάρτιο του 1804 εξαγριωμένα πλήθη συγκεντρώθηκαν έξω από το κονάκι του δραγομάνου Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου στη Λευκωσία, διαμαρτυρόμενα για την έκτακτη φορολογία που επιβλήθηκε στους Χριστιανούς και Μουσουλμάνους του νησιού. Απευθυνόμενος στο πλήθος, και επικαλούμενος το κύρος της αυτοκρατορικής εξουσίας, ο Χατζηγιωργάκης είπε: «παλληκάρκα μου, λάμνετε στην δουλειάν σας,  το σπίτιν μου εν βασιλικόν, βρίσκετε τον πελάν σας»[1]. Οι εξεγερμένοι λεηλάτησαν το κονάκι, και ο δραγομάνος διέφυγε στην Κωνσταντινούπολη. Η εξέγερση γενικεύτηκε με αποτέλεσμα να κληθεί οθωμανικός στρατός από τη Συρία και Ανατολία, ενώ το οικονομικό κόστος της καταστολής επιβαρύνθηκαν κατόπιν οι Κύπριοι.

Σε πρόσφατο κείμενό του με τίτλο «Οι Οθωμανικές γενεαλογίες του Κυπριακού “όχι”» στο μπλογκ Nomadic Universality, ο Άκης Γαβριηλίδης μου έδωσε το έναυσμα να επικαιροποιήσω κάποιες σκέψεις σε σχέση με το φαινόμενο που αποκαλώ «οι κύκλοι της (μη) βιωσιμότητας» στην Οθωμανική Κύπρο και να δω πως μπορούν να συσχετιστούν με σύγχρονες εκφάνσεις κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων. Ο παραλληλισμός ιστορικών γεγονότων με το παρόν εμπεριέχει πάντα ένα μεγάλο ρίσκο, αφού μεμονωμένα γεγονότα έξω από το πλαίσιό τους μπορεί αβασάνιστα να θεωρηθούν συγκρίσιμα. Σε σχέση με το προκείμενο, θα περιοριστώ σε γενικές παρατηρήσεις που αφορούν την παρούσα κρίση.

Στην Οθωμανική Κύπρο, η έκτακτη φορολογία, σε συνάρτηση με το υπερκέρδος των φοροσυλλεκτών, ήταν σύνηθες φαινόμενο. Έτσι, ο καθοριστικός παράγοντας για την εξέγερση ήταν άλλος: δύο χρόνια πριν, ο δραγομάνος, μαζί με τους στενούς του συνεργάτες, εξήγαγε παράνομα ολόκληρη σχεδόν την ετήσια παραγωγή δημητριακών αξιοποιώντας τις υπερεξουσίες τις οποίες απολάμβανε. Με τη μεσολάβηση Μαλτέζων εμπόρων το φορτίο πουλήθηκε στην Ισπανία, όπου υπήρχε έλλειψη σιτηρών λόγω των Ναπολεόντιων Πολέμων. Αν μια τέτοια επιχειρηματική πράξη διασφάλισε τεράστια κέρδη, το αποτέλεσμα στην Κύπρο ήταν ο λιμός. Ο ολιγοπωλιακός χαρακτήρας της Κυπριακής οικονομίας και η υπερσυγκέντρωση εξουσιών έκαναν δυνατή τη χειραγώγηση της αγοράς ενός βασικού αγαθού, αφού «υπερίσχυεν ο άρχων, δεν άκουε πλέον [...] άλλου τινός συμβουλής»[2].

Η μελέτη του κυπριακού 18^ου αιώνα φανερώνει ένα μοτίβο σε σχέση με τις κοινωνικές και οικονομικές δυναμικές του νησιού, αλλά και τις μεθόδους αντίστασης στην τοπική και αυτοκρατορική εξουσία. Συγκεκριμένα, διακρίνω μικρούς και μεγάλους κύκλους οι οποίοι ολοκληρώνονται (και επανεκκινούν) στα χρονικά σημεία όπου το περιθώριο υπερκέρδους των τοπικών φορέων της Οθωμανικής εξουσίας αυξάνεται δραματικά σε βάρος των φορολογουμένων.

Η πόλωση της κατανομής του πλούτου προκαλεί πιέσεις στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, καθιστώντας την αναπαραγωγή του εκάστοτε συστήματος πολιτικής και οικονομικής εξουσίας αδύνατη, ειδικότερα όταν τοπικοί αξιωματούχοι νιώθουν αρκετή αυτοπεποίθηση να εκμεταλλευθούν υπέρμετρα την εξουσία που τους ανατέθηκε. Η αντίσταση του πληθυσμού παίρνει δύο μορφές: είτε την ένοπλη εξέγερση στις πιο σοβαρές (αλλά μόνο δύο) περιπτώσεις, είτε την (πιο ήπια, αλλά συχνότερη) μορφή αντίστασης της φυγής του πληθυσμού προς τα παράλια της Ανατολίας και Συρίας. Και στις δύο περιπτώσεις σηματοδοτείται η υπέρβαση μιας αδιόρατης γραμμής που παραβίαζει τους άτυπους κανόνες μιας οικονομίας της ηθικής. Έτσι, η βιωσιμότητα ενός ολόκληρου πλέγματος εξουσίας, αλλά και των οικονομικών σχέσεων που αυτό προϋποθέτει, καταρρέει, προκαλώντας τη βραχυπρόθεσμη ή μεσοπρόθεσμη παρέμβαση του κράτους, το οποίο αναγκάζεται να αναδιοργανώσει τις δημοσιονομικές λειτουργίες των ντόπιων εντολοδόχων.

Η τραυματική για την Κύπρο εξέγερση του 1804 δεν επέφερε μία άμεση ανατροπή. Παρά το ότι έστειλε με τον πιο δραματικό τρόπο προς την πρωτεύουσα το μήνυμα της μη βιωσιμότητας του συστήματος εξουσίας που εκπροσωπούσε ο Χατζηγιωργάκης, η φυγή του δραγομάνου στην Κωνσταντινούπολη επέτρεψε τη διατήρησή του στη θέση του «αντιπροσώπου της Κύπρου». Χρησιμοποιώντας τον τίτλο αυτό, ο Χατζηγιωργάκης δανείστηκε από Κωνσταντινουπολίτες σαράφηδες 1,27 εκατομμύρια  γρόσια (περίπου το διπλάσιο των ετήσιων φόρων για όλη την Κύπρο), «για τις υποθέσεις του νησιού».[3] Η τελική καρατόμηση του δραγομάνου το 1809 στην Κωνσταντινούπολη σήμαινε ταυτόχρονα ότι η ευθύνη για την πληρωμή των δανείων μεταφερόταν στους κατοίκους της Κύπρου, αφού αυτά γίνονταν στο όνομά τους. Τα χρέη προστέθηκαν στα υπάρχοντα οικονομικά βάρη του νησιού, και ο απόηχος των πιο πάνω γεγονότων συνεχίστηκε για αρκετές δεκαετίες επιφέροντας σημαντικούς μετασχηματισμούς και μεταβολές.

Η νοηματοδότηση του κυπριακού νησιωτικού χώρου θα μπορούσε να εξηγήσει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση οικονομίας,  πολιτικής και εξουσίας στην Κύπρο. Στο 18^ο αιώνα, η μορφή του νησιωτικού χώρου οδηγεί σε συγκεκριμένες σχέσεις λόγω της κατά βάση αγροτικής οικονομίας: από τη μία, η Κύπρος είναι αρκετά μεγάλη, εύφορη και πλούσια για να έχει σημαντικά πλεονάσματα στην παραγωγή, και από την άλλη, αρκετά μικρή για να επιτρέψει ένα ολιγοπωλιακού χαρακτήρα έλεγχο από δίκτυα ισχύος.

Για να επιστρέψουμε στο παρόν, στη μεταβιομηχανική εποχή των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών η νησιωτικότητα δίνει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στην Κύπρο, αφού ο υπεράκτιος χαρακτήρας του χώρου επιτρέπει την ανάπτυξη μιας οικονομίας αποθέωσης των τραπεζών, των δικηγόρων και των λογιστών. Από συνάδελφο που ειδικεύεται στη Ρωσική Ιστορία, έμαθα σε ανύποπτο χρόνο πριν από μια δεκαετία ότι το «αβύθιστο αεροπλανοφόρο» ξέπλενε χρήμα της K.G.B. από το ’70. Δεν είναι τυχαίο ότι κάποια από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά κέντρα σήμερα είναι νησιά (Βρετανία, Ιρλανδία, Μάλτα, Ισλανδία, νησιά Κέιμαν κτλ). Από την άλλη, τα φαινόμενα ολιγοπωλιακού ελέγχου της κυπριακής οικονομίας παραμένουν σε μεγάλο βαθμό.

Οι διάφορες μεταβάσεις στη (σύντομη) ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επέφεραν ουσιαστικές και ριζικές αλλαγές στα πλέγματα εξουσίας εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Ακόμα και τα πλέον τραυματικά και σημαδιακά γεγονότα του 1963 και 1974 δεν προκάλεσαν ανατροπές ή ρήξεις στο επίπεδο των εξουσιαστικών δομών, ο οποίες εξελίσσονταν προσαρμοζόμενες βραχυπρόθεσμα σε νέες συνθήκες για να καθίστανται βιώσιμες και νομιμοποιημένες.

Ταυτόχρονα όμως με την ιλιγγιώδη ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια σημαδεύτηκαν από γεγονότα που υπέσκαψαν συστηματικά τη νομιμοποίηση των πλεγμάτων εξουσίας στην Κύπρο: το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, η αεροπορική τραγωδία της Ήλιος και η έκρηξη στο Μαρί. Κορύφωση αυτών των γεγονότων είναι η παρούσα κρίση, όπου καταλύτης είναι το νεοφιλελεύθερο πρότζεκτ και η κοινωνική πόλωση που αυτό επιφέρει. Το ερώτημα είναι κατά πόσο το πλέγμα εξουσίας που δομήθηκε από το 1960 και μετά έχει άλλα περιθώρια βιωσιμότητας, ή αν είμαστε μάρτυρες της κατάρρευσής του.

---

[1] Θεόδωρος Παπαδόπουλλος, «Νέα Παραλλαγή Ιστορικού Άσματος» Επετηρίς Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών 4 (1970-71), 353.

[2] Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου, “Ιστορική Mαρτυρία Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός” στο Ευφροσύνη Ριζοπούλου-Ηγουμενίδου και Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου (επιμ.), Νέα Εικόνα και Ιστορική Μαρτυρία Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός (Λευκωσία, 2000), 20.

[3] Οθωμανικό Αρχείο Πρωθυπουργίας (Başbakanlık Osmanlı Arşivi), Κωνσταντινούπολη, C.ML. 3801, f.1, 7 Safer 1231/8 Ιανουαρίου 1816.